Poslovanje u jugoistočnoj Evropi može se naizgled činiti neprivlačnim, ali taj region ima stvarni potencijal rasta sa više od 25 miliona stanovnika i kombinovanim BDP od 153 milijarde eura, pokazala je analiza globalne konsultantske kuće AT Kearney.
U prezentaciji AT Kearney, predstavljenoj na upravo završenom Samitu 100 biznis lidera JIE u Cavtatu, podsjeća se na to da JIE predstavlja pet odsto stanovništva Evropske unije, ali da stvara manje od proporcionalnog jedan odsto bruto domaćeg proizvoda EU.
Ipak, prema analizi te konsultantske kuće, rast u JIE veći je nego u EU, ili je na nivou s ostalim zemljama istočne Evrope, a da se zbog izražene rascjepkanosti, regija često zanemaruje i radije smatra skupom malih pojedinačnih tržišta.
Investicijska područja jugoistočne Evrope su poznata, dostupna kapitalu i pogodna za napredak, a kako se ističe, da bi se gradilo na tom potencijalu, region najprije mora da prevlada svoje najvažnije izazove.
Prije svega, potrebno je da se pojednostave protok ljudi i dobara smanjenjem administrativnih postupaka za dobijanje radnih dozvola, snižavanjem uvozno-izvoznih carina i modernizacijom infrastrukture.
Takođe, potrebno je usklađivanje privrede i javne uprave zemalja JIE sa standardima EU, zatim uspostavljanje planiranja zajedničke infrastrukture i energetskih projekata, kao i smanjenje političkih rizika radi omogućavanja boljeg rangiranja zemlje i manjih troškova finansiranja.
U tom kontekstu se ukazuje da region ima mogućnost za poboljšanje u smislu globalne konkurentnosti, a najznačajnija prilika za poboljšanje nalazi se u području inovacija i poslovne sofisticiranosti. Zdravstvo i osnovno obrazovanje već su na nivou EU, navedeno je u prezentaciji.
Prema analizi, najjaču privredu u regionu (na osnovu podataka iz 2012) ima Hrvatska sa BDP od 45,4 milijarde eura, sledi Slovenija sa 36,7 milijardi, na trećem mjestu je Srbija sa 30,8 milijardi eura, a posljednja je Crna Gora sa 3,3 milijarde eura.
Međutim, kada je u pitanju standard, na prvom mjestu je Slovenija sa BDP po stanovniku od 17.800 eura, zatim Hrvatska sa 10.600 eura, Crna Gora sa 5.300 eura a Srbija je na četvrtom mjestu sa 4.300 eura BDP-a po stanovniku, ispred Makedonije i Albanije, koje imaju 3.700, odnosno 3.600 eura po stanovniku godišnje.
U prezentaciji se takođe ukazuje na brojna poslovna ograničenja, kao što su poštovanje rokova i dogovora, nedostatak znanja u upravljanju i strateških sposobnosti, “apsurdni” zakoni i propisi, loša putna infrastruktura, raširena korpucija, spora administracija.
Na vrhusmo po konkurentnosti
Prema uporednoj analizi glavnih pokazatelja konkurenosti za 2013. godinu, AT Kearney je došao do rezultata koji govore da Crna Gora ima najmanju stopu poreza na dobit (devet odsto) a Hrvatska najvišu (20 odsto).
U Makedoniji (25) je najjednostavnije poslovati, dok je Bosna i Hercegovina (131) na posljednjem mjestu po tom kriterijumu.
Najbolja po indeksu konkurentnosti je Slovenija (62), a na posljednjem mjestu u regionu je Srbija (101). Po indeksu korupcije, najkorumpiranija u regionu je Albanija (sa indeksom 31), a najmanji stepen korupcije ima Slovenija (57).
