Prirodni gas koji će transportovati Trans-jadranski gasovod (TAP) doprinijeće dekarbonizaciji, što će najprije osjetiti jugoistočna Evropa i Zapadni Balkan, kazala je u razgovoru za Dnevne novine predstavnica TAP-a za Grčku Katerina Papaleksandri.
Prema njenim riječima, ti energetski sektori se previše oslanjaju na teška fosilna goriva za proizvodnju struje, poput uglja i lignita.
“TAP će pomoći Evropi da pređe na ekonomiju sa niskim udjelom ugljen dioksida, diverzifikovaće izvore snabdijevanja, ojačati evropsku konkurenciju u gasu i poboljšati evropsku povezanost sa gasom. Očekuje se da će potražnja za tim energentom porasti, jer zamjenjuje izvore poput uglja i drveta koji se obično koriste u regionu”, navela je Papaleksandri.
Gasovod TAP pripada Transanadolijskom gasovodu (TANAP) koji je prošlog ljeta pušten u rad i koji će dopremati gas od azerbejdžanskog nalazišta Šah Deniz 2 na Kaspijskom moru, kroz Tursku do Evrope. TAP počinje od grčke granice sa Turskom, prolazi kroz Albaniju, ispod Jadranskog mora i izlazi na jug Italije. Prve isporuke gasa u Evropu preko TAP-a, kako je navela Papaleksandri, počeće naredne godine.
RADOVI PRI KRAJU
Papaleksandri, koja je projekat TAP-a predstavila na konferenciji britanskog nedjeljnika The Economist sredinom prošlog mjeseca u Atini, navela je da su radovi u Grčkoj i Albaniji pri kraju, te da su skoro sve cijevi napunjene i postavljene u zemlju.
“Napreduju i aktivnosti na postavljanju cjevovoda u moru, dovršavaju se kompresorske i dozirne stanice, terminal za prijem cjevovoda u Italiji”, navela je Papaleksandri i dodala da je ukupan trošak za projekat 4,5 milijardi eura.
Ona ističe da su Evropska komisija i države članice EU prepoznale TAP kao izuzetno važan strateški energetski projekat. Gasovod je dug 878 kilometara, sastavni je dio Južnog gasnog koridora koji taj energent plasira sa područja Kaspijskog mora prema Evropi.
TAP je pokrenuo tržišni test 1. jula i tu praksu će realizovati svake dvije godine kako bi, prema riječima Papaleksandri, ponudio kapacitet za proširenje.
“Ovi tržišni testovi biće izvedeni u skladu sa smjernicama koje su odobrila nacionalna regulatorna tijela Grčke, Albanije i Italije”, navela je Papaleksandri.
NAJČISTIJE GORIVO
Predstavnica TAP-a za Grčku smatra da je prirodni gas, zbog cijene i karakteristika rada, najbolja energetska roba za udruživanje sa obnovljivim izvorima.
“Gas, kao najčistije od svih fosilnih goriva, može uticati na to da se Evropa manje oslanja na intenzivno dobijanje električne energije iz uglja, kako bi ispunila evropske, ali i globalne klimatske ciljeve”, ukazala je Papaleksandri.
Ona dodaje da je razvoj obnovljivih izvora energije ključan za tranziciju Evrope ka ekonomiji sa niskim udjelom ugljen dioksida, ali će ulaganja u komplementarne izvore struje i dalje biti potrebna kako bi obnovljivi izvori ostvarili puni potencijal.
“Prirodni gas i dalje će biti dio raznovrsnog energetskog miksa koji uključuje i druge izvore energije, poput obnovljivih i nuklearnih izvora. Iako je budućnost Evrope nizak udio ugljenika, i dalje će joj biti potrebna pouzdana, sigurna i pristupačna energija iz raznih izvora. U skladu sa evropskom energetskom strategijom, svaka zemlja članica EU treba da ima pristup najmanje tri izvora snabdijevanja strujom. Shodno tome, resursi iz kaspijskog regiona sljedeća su velika prilika za kontinent”, zaključila je Papaleksandri.
Otvoreni za Jonsko-jadransku saradnju
Krak TAP-a koji treba da prođe kroz Crnu Goru je Jonsko-jadranski gasovod (IAP). Na pitanje Dnevnih novina šta se dešava sa projektom IAP, te da li su u komunikaciji sa crnogorskim vlastima, Papaleksandri je navela da TAP ne komentariše druge cjevovodne sisteme.
“TAP će ponuditi raspoloživi kapacitet iznad rezervisanog za transport gasa do tržišta koja su prešla TAP gasovodom i nastaviti sa redovnim tržišnim ispitivanjima radi privlačenja interesa za dodatnim kapacitetom. Kao takav, IAP projekat, koji bi prevozio gas u zemlje jugoistočne Evrope, mogao bi da se poveže na TAP. Ostajemo otvoreni za saradnju sa promoterima IAPa”, rekla je Papaleksandri.
