Pandemija korona virusa izazvala je ekonomske posljedice za čitav svijet, a posebno su pogođene uslužno orijentisane ekonomije kao što je Crna Gora, saopštio je u razgovoru za Pobjedu predsjednik Privredne komore (PKCG) Vlastimir Golubović.

– I pored brojnih izazova, kriza nije ugrozila stabilnost crnogorskog ekonomskog sistema. Finansijski sistem je bio stabilan tokom cijele godine, dok su bankarski sektor karakterisali visoka likvidnost, dobra kapitalizovanost i nizak nivo učešća nekvalitetnih u ukupnim kreditima. Pravovremeno donošenje ekonomskih mjera pomoći i njihova implementacija ublažilo je posljedice pandemije, što je doprinijelo očuvanju radnih mjesta i stvaranju pretpostavki za brži oporavak ekonomije i standarda građana – kazao je Golubović.

Izazovi

Naveo je da je, imajući u vidu da su intenzitet i trajanje pandemije, kao i krajnje posljedice još neizvjesni, neminovno dalje prilagođavanje na mikro i makro nivou.

– Privredni subjekti u svim sektorima suočavaju se sa brojnim izazovima i padom poslovnih aktivnosti, prihoda, likvidnosti, što za posljedicu ima smanjenje broja zaposlenih – rekao je Golubović.

Precizirao je da su najpogođeniji sektori turizam i transport (pad prihoda 88, odnosno 30,5 odsto), dok je promet u trgovini manji za 18 odsto.

– Najveći pad bilježe uslužne djelatnosti. Smanjena tražnja je bila jedan od najvećih izazova na tržištu, zatim blokirani ili usporeni kanali prodaje, naplata potraživanja i teškoće u finansiranju. Za veliki broj privrednih subjekata isplata zarada je postala izazov, što, ukoliko pandemija potraje, može uticati na smanjenje broja zaposlenih – ocijenio je Golubović.

Podsjetio je da je PKCG, neposredno nakon uvođenja prvih mjera NKT-a, uradila istraživanje o uticaju pandemije na poslovanje.

– Većina anketiranih kompanija (88,1 odsto) saopštila je da pojava korona virusa ima negativan uticaj na njihovo poslovanje. Svi privredni subjekti ukazali su na pad prihoda, a time i likvidnost, te otežano izmirivanje tekućih obaveza iz poslovanja, kao i dugoročnih kreditnih obaveza – izjavio je Golubović i ocijenio da su mjere podrške i paketi pomoći koje je lani realizovala doskorašnja vlada bile adekvatne.

– Vlada je donijela tri paketa mjera podrške iz oblasti socijalne, kreditne, investicione i fiskalne politike, koje su bile adekvatne datom trenutku i usmjerene na očuvanje likvidnosti privrede, radnih mjesta i standarda stanovništva – rekao je Golubović.

Očekivanja

Dodao je da su očekivanja PKCG od nove Vlade usmjerena, kao i do sada, na konstantno unapređenje poslovnog ambijenta i jačanje konkurentnosti privrede, kao ključne komponente za dinamiziranje privrednog rasta, zatim donošenje i provođenje pravovremenih ekonomskih mjera, te aktivan pristup procesu pristupanja EU u cilju još veće dostupnosti fondova namijenjenih privredi.

– Očekujemo da će Vlada, u interesu cjelokupne privrede, nastaviti sa postojećim i kreirati dodatne mjere podrške u cilju uspostavljanja ekonomskih aktivnosti na nivo prije krize – kazao je Golubović.

Naglasio je da je za privredu važno da se nastave aktivnosti na unapređenju efikasnosti javne administracije, posebno kroz proces digitalne trasformacije, odnosno razvoja e-servisa, iako su pojedini segmenti na zavidnom nivou.
PKCG, istakao je, očekuje dosljednu realizaciju trećeg Vladinog paketa mjera podrške privredi i subvencionisanje zarada u ugroženim sektorima.

– U cilju unapređenja poslovnog ambijenta i jačanja sveukupne konkurentnosti potrebno je nastaviti reformu privrednog zakonodavstva u smislu stvaranja atraktivnijeg investicionog ambijenta – naveo je Golubović, koji smatra da posebnu pažnju treba posvetiti implementaciji elektronske fiskalizacije i drugim aktivnostima kojima je cilj uključivanje svih vidova neformalne ekonomije u legalne tokove.

– To bi za rezultat trebalo da ima eliminisanje nelojalne konkurencije, proširenje baze poreskih obveznika, te rast budžetskih prihoda. U krajnjem, veći budžetski prihodi otvaraju prostor za smanjenje fiskalnog i parafiskalnog opterećenja privrede, posebno doprinosa – rekao je Golubović.
Dodao je da bi trebalo razmotriti donošenje sveobuhvatnog seta mjera za podsticanje digitalnog poslovanja, te nastaviti reformu obrazovanja, sa akcentom na dualno obrazovanje.

Golubović je rekao da je PKCG, kao i prethodnih godina, pripremila i dostavila Vladi analizu poslovanja privrede u prošloj godini, sa presjekom stanja i rezultata u svim sektorima, kao i preporuke za mjere ekonomske politike za ovu godinu.

– U zavisnosti od razvoja epidemiološke situacije, ukoliko bude zabranjeno ili ograničeno obavljanje djelatnosti, potrebno je nastaviti sa subvencionisanjem zarada i razmotriti mogućnost oslobađanja privrednih subjekata obaveze plaćanja poreza na nepokretnosti ili ga umanjiti – kazao je Golubović.

Produžiti moratorijum

Smatra da je potrebno stvoriti uslove za nesmetanu implementaciju trećeg paketa mjera podrške turističkoj privredi, posebno u dijelu odobravanja kredita za likvidnost i obrtna sredstva kod IRF-a i poslovnih banaka, uz subvencionisanje kamata u grejs periodu, te odobravanje subvencija na kamate pri reprogramu kredita.

– Takođe, potrebno je produžiti moratorijum na otplatu obaveza za korisnike kredita banaka na duži period od 31. avgusta, u kom bi kamatu plaćala država – rekao je Golubović.

Saopštio je da je PKCG djelimično ostvarila glavne ciljeve svog djelovanja u prošloj godini, imajući u vidu izmijenjene okolnosti, usljed kojih su izostale međunarodne aktivnosti, prvenstveno na promovisanju privrednih i prirodnih resursa inostranim ulagačima. Podsjetio je da je PKCG imala aktivnu ulogu u identifikovanju najvećih izazova sa kojima su se privrednici suočili, te kreiranju mjera podrške.

– Kao članica Komorskog investicionog foruma Zapadnog Balkana, PKCG je participirala u uspostavljanju ,,zelenih koridora“ koji omogućavaju nesmetani protok robe preko određenih graničnih prelaza, dajući prioritet hrani, kao i opremi i zaštitnim sredstvima koja se uvoze radi sprečavanja epidemije – rekao je Golubović i dodao da je lani, između ostalog, u Komori bio organizovan rad kol centra koji je pružao privrednicima informacije u vezi sa sprovođenjem mjera NKT-a.

Najavio je da će djelovanje PKCG u ovoj godini biti usmjereno na snažniji ekonomski razvoj i unapređenje poslovnog ambijenta.

– Jedan od glavnih prioriteta će biti podrška oživljavanju privrednih aktivnosti, posebno nakon suzbijanja pandemije. Komora će nastaviti promociju privrednih potencijala i privlačenja stranih investicija, raditi na edukaciji i internacionalizaciji privrede, sprovoditi analize i istraživanja, pomagati sertifikaciju opština sa povoljnim biznis ambijentom, te biti partner u reformi sistema obrazovanja – naveo je Golubović.

Dodao je da će PKCG nastaviti realizaciju brojnih projekata prekogranične saradnje, a posebna pažnja biće posvećena promociji domaćih proizvoda kroz projekte Dobro iz Crne Gore, Kupujmo domaće i Domaći ukusi.

Očekuje kvalitetnu saradnju sa Vladom

Golubović je govoreći o tome kakvu saradnju očekuje sa Vladom, saopštio da je PKCG poslovna asocijacija koja zastupa interese cjelokupne privrede i institucionalni je partner izvršnoj vlasti, nezavisno od toga ko vrši vlast.

Prema njegovim riječima, Vlada u Komori ima reprezentativog i pouzdanog partnera u donošenju ekonomskih odluka od značaja za društvo u cjelini.
– Očekujemo kvalitetnu saradnju, posebno u donošenju novih zakonskih rješenja i odluka, radi stvaranja predvidivog i stabilnog poslovnog ambijenta koji pruža jednake šanse svim učesnicima na tržištu – kazao je Golubović.

Naveo je da je PKCG lani imala aktivnu ulogu u kreiranju mjera podrške ekonomiji, te da je suočavajući se sa posljedicama kovid krize, prethodna vlada pokazala visok stepen uvažavanja zahtjeva privrede, ,,što se prepoznaje kroz tri seta usvojenih mjera“.

Izvor: Pobjeda.me