Međunarodni konzorcijum istraživačkih novinara (ICIJ) i portal Bazfid njuz (BuzzFeed News) saopštili su da počinju s objavljivanjem rezultata istraživanja povjerljivih dokumenata iz američkog Ministarstva finansija o sumnjivim novčanim transakcijama širom svijeta.
Dio projekta je i Mreža za istraživanje kriminala i korupcije (KRIK) iz Srbije koja je saopštila da će danas početi da objavljuje tekstove o sumnjivim novčanim transakcijama biznismena i kompanija iz Srbije, na osnovu procurjelih povjerljivih izvještaja.
Riječ je o više od 2.000 povjerljivih dokumenata procurjelih iz odjeljenja američkog Ministarstva finansija koje se bavi borbom protiv finansijskog kriminala (FinCEN).
Do “FinCEN dosijea”, koji otkrivaju razmjere tokova “prljavog” novca širom svijeta, došli su novinari američkog Bazfida koji su ih podijelili sa ICIJ i sa više od 400 novinara iz 108 redakcija u 88 država.
KRIK navodi da je istraživao sumnjive transakcije povezane sa kompanijama u Srbiji i da će otkrića od danas objavljivati na sajtu.
Dokumenti otkrivaju novčane transakcije od 1999. do 2017. godine koje su finansijske institucije označile kao sumnjive zbog mogućeg pranja novca ili druge kriminalne aktivnosti i prijavile ih FinCEN-u. “FinCEN dosijei” pokazuju da su banke u tom periodu otkrile sumnjive novčane transakcije širom planete u ukupnom iznosu više od dvije hiljade milijardi dolara.
Među njima su i transakcije u ukupnoj vrijednosti od 514 milijardi dolara u banci Džej Pi Morgan (JPMorgan) i 1,3 hiljade milijardi dolara u Dojče banci, navodi ICIJ.
Procurjeli dokumenti su otkrili kako su neke od najvećih svjetskih banaka omogućavale kriminalcima da prebacuju “prljav novac” širom svijeta, navodi Bi-Bi-Si.
Otkrili su i kako su ruski oligarsi koristili banke da izbjegnu sankcije koje je trebalo da ih spriječe da prebacuju novac u zapadne zemlje, dodaje britanski javni servis.
ICIJ navodi da su među pet banaka koje se najčešće pojavljuju u “FinCEN dosijeima” Dojče banka, Benk ov Njujork melon, Standard čarterd, Džej Pi Morgan i HSBC, koje su, kako piše u dokumentima, više puta kršile zvanična obećanja da će postupati ispravno.
Te banke su nastavile da izvršavaju transakcije kriminalaca, oligarha i korumpiranih političara, iako su ih američke vlasti već bile kaznile jer nisu uspele da zaustave tokove prljavog novca, navodi KRIK. Dokumenta, dodaje KRIK, otkrivaju korupcionaške afere koje su osakatile ekonomije u Africi i Istočnoj Evropi, misteriozne i fiktivne kompanije koje prevarantima pomažu da prevare male porodične kompanije i usamljene penzionere, pljačkaše grobnica koji su založili drevne budističke predmete galerijama u Njujorku, venecuelanske tajkune koji ispumpavaju novac namijenjen lokalnom stanovništvu za socijalno stanovanje i škole. Portal Bazfid nije otkrio identitet uzbunjivača koji mu je dostavio dokumenta. Međutim, zaposlena u FinCEN Natali Edvards, uhapšena u oktobru 2018. godine, priznala je u januaru da je prekršila zakon tako što je učinila javnim izvještaje o sumnjivim transkacijama.
Advokatica Edvards je tada izjavio da je ona to učinila jer je smatrala da se vladine agencije nisu na adekvatan način bavile bitnim stvarima, prenosi KRIK. “Otišla je u medije i rekla: ‘Ako ne mogu da vjerujem da će ovo da riješe vladini službenici, mislim da mogu da vjerujem medijima da će to da urade i da skrenu pažnju američkog naroda'”, rekla je advokatica Edvards kojoj će presuda biti izrečena u oktobru.
(Vijesti)
