U evidenciji CRPS, prema podacima iz 2018. godine, upisana su ukupno 56.922 preduzeća i preduzetnika, od kojih 27.530 predaje finansijske izvještaje.
Država je godinama neefikasna u borbi sa sivom ekonomijom i postoje veliki problemi koji ugrožavaju privredu u cjelini. To se može zaključiti na osnovu podataka koji su iznijeti u analizi stanjau oblasti registracije preduzeća sa mjerama za unapređenje, dokumentu koji je izradio Sekretarijat Savjeta za konkurentnost.
Autori analize navode da od ukupnog broja preduzeća upisanih u Centralni registar privrednih subjekata (CRPS) više od pola njih ne predaje finansijske izvještaje Poreskoj upravi. U evidenciji CRPS, prema podacima iz 2018. godine, upisana su ukupno 56.922 preduzeća i preduzetnika, od kojih 27.530 predaje finansijske izvještaje, što znači da ih 29.392 zapravo posluje u sivoj zoni ili uopšte ne posluje, već su samo evidentirani na papiru. Potpredsjednik Građanskog pokreta URA Miloš Konatar kazao je da taj podatak govori u pri log tome da država ne pridaje dovoljno značaja malim i srednjim preduzećima, koja bi u strukturi naše ekonomije trebalo da budu veoma važna lokomotivau razvoju i vrlo važan faktor pri zapošljavanju novih ljudi.
-Problem je što većina preduzeća praktično, odnosno, oko 80 odsto od onih koja se osnuju, no trenutnoj statistici u Crnoj Gori, svoj rad završi u prve dvije godine postojanja. To upravo govori u prilog tezi da država ne daje dovoljno poreskih olakšica firmama koje tek počinju sa radom, odnosno novim preduzetnicima. To je nešto čemu treba posvetiti posebnu pažnju, tj. firmama koje tek počinju sa radom treba dati neke poreske olakšice u vidu smanjenja poreskih opterećenja i na taj način ćemo pomoći da te firme zažive i da zauzmu svoje m jesto u crnogorskoj ekonomiji, rekao je Konatar.
Istakao je da je zabrinjavajuć podatak da više od pola kompanija ne predaje finansijske izvještajeu Crnoj Gori.
-Taj podatak govori da te firme najvjerovatnije nemaju aktivnosti. One najvjerovatnije postoje samo na papiru, eventualno to ukazuju i da su oni koji stoje iza tih firmi preselili svoje ekonomske aktivnosti iz legalnih u ilegalne tokove, odnosno da su ušli u zonu sive ekonomije. Čim su u toj zoni, znači da nema plaćanja poreza i nema prihoda za državni budžet. To je nešto što država u narednom periodu mora da promijeni, kazao je Konatar. Dodao je da su kompanije koje ne predaju finansijske izvještaje Poreskoj upravi u zoni kršenja zakona.
-One imaju obaveze plaćanja poreza, kao i ostali privredni subjekti. Ukoliko one posluju i ukoliko Poreska uprava te firme nije blokirala i na neki način ih izbacila iz sistema, svakako da ugrožavaju normalnu privrednu aktivnost. Zdrave firme, kojeuredno izvršavaju svoje finansijske i poreske obaveze, poslujući sa tim firmama, dovode poslovanje u opasnost, tako da je vrlo važno da država i po tom pitanju reaguje. Poreska uprava treba prema tim firmama da primjenjuje zakon, zaključio je Konatar.
Reformom do elektronskog osnivanja preduzeća
U analizi stanja u oblasti registracije preduzeća sa mjerama za unapređenje, autori iz Sekretarijata savjeta za konkurentnost akcenat stavljaju na krajnji cilj reforme procesa registracije preduzeća da se cjelokupan proces osnivanja preduzeća (od rezervacije imena do momenta kada preduzeće može da obavlja pravne radnje), odvija elektronskim puten.
-Osnivač ili ovlašćeno lice može da unese podatke, doda dokumenta, potpiše ih elektronski, dobija notifikacije o završenom postupku registracije, dopuni dokunenta i bude informisan o statusu svog zahtjeva u svakom trenutku. Osnivač, odnosno podnosilac zahtjeva, šalje jedinstvenu registracionu prijavu za osnivanje privrednog subjekta u kojoj su objedinjeni svi podaci neophodni za Centralni registar, Poresku upravu, Upravu carina, kao i za komercijalne banke, lokalne samouprave i inspekcijske organe, piše u analizi, prenose Dnevne novine.
