“Evropa je sama” rekla je njemačka kancelarka Angela Merkel krajem maja, od kada sve više evropskih političara glasno istupa protiv Sjedinjenih Američkih Država.
Evropa je tiho negodovala još od pobjede Donalda Trampa na predsjedničkim izborima u Americi prošle godine. Malo po malo, šapati su postajali sve glasniji, a prva je presjekla Angela Merkel.
Njemačka kancelarka žestoko je kritikovala SAD i Veliku Britaniju u govoru na predizbornom skupu u Minhenu, istakavši da “Evropa mora da uzme stvar u svoje ruke nakon nezadovoljavajućih razgovora na sastanku G7”.
“Sada je postalo jasno: Evropa više ne može da se osloni na svoje dugogodišnje partnere iz Velike Britanije i SAD. Naša sudbina je sada isključivo u našim rukama. Prošla su vremena kada smo morali da se oslonimo na druge. To sam jasno iskusila u prethodnih nekoliko dana. Evropljani su sami”, poručila je Merkelova na skupu u Bavarskoj nakon G7 samita.
Njene riječi ohrabrile su i druge političare.
Dvije nedjelje kasnije američki Senat je odlučio da pooštri sankcije protiv Moskve, a senatori su svoju odluku dopunili otvorenim prijetnjama protiv evropskih firmi koje posluju u sferi energetike sa Rusijom.
Nakon toga, ministar spoljnih poslova Njemačke Zigmar Gabrijel i kancelar Austrije Kristijan Kern javno su optužili senatore da pod maskom sankcija lobiraju za interese američke gasne industrije. Oni su tada poručili da “ne mogu da prihvate sankcije, suprotne međunarodnom pravu, protiv evropskih preduzeća koja učestvuju u izgradnji evropskog snabdjevanju energijom.”
“O tome ko nam isporučuje gas i kako, na osnovu pravila otvorenosti i tržišne privrede, odlučujemo mi”, naglasili su Kern i Gabrijel.
Ovako oštar stav protumačen je kao opiranje Evrope koja je do tada podržavala Ameriku u politici prema Rusiji.
Potpuni zaokret stigao je od čovjeka koji se smatra novim licem na vrhu Evrope, francuskog predsjednika Emanuela Makrona, koji je sa dvije izjave u intervjuu za velike svjetske medije, postavio Evropu na novi kurs.
“Cilj Putina je obnavljanje Velike Rusije jer smatra da je to uslov da opstane njegova zemlja, ali ne misli da teži da oslabi ili uništi Evropu”, rekao je Makron novinarima, a onda ih dodatno zbunio riječima: “Smjenjivanje sirijskog predsjednika Bašara el Asada nije više prioritet u rješavanju sirijske krize i neophodno je fokusirati se na borbu protiv terorizma.”
Ovim riječima je potpuno promijenio politiku koju je Evropa sve do nedavno vodila. U isto vrijeme istupio je i predsjednik Češke Miloš Zeman, koji je kritikovao zajedničke sancije Brisela i Vašingtona prema Rusiji, za koje je rekao da štete njegovoj zemlji.
“Suverenoj zemlji ne bi smjelo da se brani da trguje s kim hoće samo zato što je neki ‘Veliki Brat’ odlučio da protiv te zemlje uvede sankcije”, rekao je Zeman.
Očigledna je promjena pravca evropskih političara, koja se razilazi od Vašingtona ali i Brisela. Makron je ranije upozorio da EU mora da se mijenja ili će je Francuska napustiti, a mnogi su izgleda stali na njegovu stranu.
