Evropska unija razmatra defanzivniju strategiju prema Kini i moguće je da će ukinuti nesmetani pristup koji kineske kompanije uživaju u Evropi, na koji Peking nije uzvratio.
Uhvaćeni između američko-kineskog rivalstva kada je u pitanju ekonomska i vojna sila, lideri EU pokušavaju da nađu neki srednji put. Oni su na sinoćnjoj večeri prvi put razgovarali na najvišem nivou o tome kako da se odnose prema Pekingu, prenio je Rojters.
Uprkos zajedničkom stavu koji Brisel forsira, Italija se spremala da ugosti kineskog predsjednika Sija Đinpinga. Očekuje se da tokom njegove posjete Rimu budu potpisani značajni sporazumi u oblasti bilateralne trgovine.
Komesarka EU za trgovinu Sesilija Malmstrom je jučerašnjoj na konferenciji AmCham o transatlantskim odnosima izjavila da se međunarodni ekonomski poredak promijenio.
„Kina je postala ekonomski i geopolitički rival”, kazala je prije nego što su se lideri EU sastali da razgovaraju o bregzitu i o odnosima sa Kinom, drugom po veličini svjetskom ekonomijom.
Francuski predsjednik Emanuel Makron je po dolasku na samit rekao da je od početka svog mandata pozivao na odbranu evropskog suvereniteta.
Na početku Sijeve turneje po Francuskoj i Italiji, lideri EU – često podijeljeni oko Kine – žele da predstave jedinstveni front uoči samita EU-Kina 9. aprila.
Prema nacrtu saopštenja za samit, u koji je Rojters imao uvid, EU nastoji da odredi rok do kojeg će Kina ispuniti obećanja u vezi sa trgovinom i investicijama.
Tu poruku su ministri spoljnih poslova EU u ponedjeljak saopštili kineskom kolegi Vang Jiu. Rojters navodi da je to zaokret ka onome što diplomate EU smatraju snažnijim i konkurentijim stavom.
„U prošlosti je bilo izuzetno teško za EU da formuliše jasnu strategiju prema Kini, a politička dokumenta u prošlosti nisu bila strateški koherentna”, kaže Dankan Frimen iz Istraživačkog centra EU-Kina pri Evropskom koledžu. „Sada postoji jasan napor da se to uradi.”
Kampanja predsjednika SAD Donalda Trampa u kojoj upozorava na telekomunikacionu opremu Huaveja takođe je ubrzala raspravu u EU, mada taj blok nastoji da izbjegava protekcionističke mjere, dodaje Rojters.
Malmstrom je kazala da se Evropa često slaže sa SAD oko toga gdje su problemi, ali ne uvijek i oko rješenja – uključujuči tarife SAD na EU uvoz i trgovinski rat Vašingtona sa Pekingom.
„Izazov je pokušati isključiti Kinu, prekinuti vezu umjesto disciplinovanja. To bi moglo funkcionisati na kraći rok. Ali, na duži rok je potrebno dublje rješenje, sistemske reforme koje će trajati”, ocijenila je i pozvala na transatlantsku saradnju povodom tog pitanja.
Najdublje tenzije postoje oko odugovlačenja Kine da otvori svoju ekonomiju, kineskog preuzimanja ključnih sektora u EU i utiska da se Peking ne zalaže za slobodnu trgovinu, piše britanska agencija. Sa više od milijardu eura bilateralne trgovine na dnevnoj bazi, EU je glavni trgovinski partner Kine, dok je Kina na drugom mjestu, iza SAD, kao tržište za evropsku robu i usluge.
Kineske trgovinske restrikcije su jače od barijera EU u skoro svakom ekonomskom sektoru, prema podacima istraživačke firme Rodijum grupa i Merkator instituta za kineske studije.
Za razliku od SAD, koje imaju mornaričku flotu u Japanu za vršenje uticaja na taj region, EU nema vojnu moć za suprotstavljanje Kini, tako da je njen pristup tehnički, ističe Rojters.
Stavovi Njemačke će biti ključni jer je Berlin povremeno vršio pritisak za snažniji odgovor na nelojalnu konkurenciju od kineskih rivala, ali se takođe zalaže za tješnji odnos sa Pekingom.
Rojters zaključuje da će biti teško primijeniti bilo kakvu novu politiku EU, jer prijestonice EU pojedinačno i dalje nastoje da privuku kineske investicije.
Spremni da odgode bregzit do 22. maja
EU će odobriti Britaniji odgađanje bregzita do 22. maja ako njen parlament usvoji sporazum o razvodu sljedeće nedjelje, prema nacrtu zaključaka koje su ostalih 27 lidera sinoć razmatrali.
„Imajući u vidu da Ujedinjeno Kraljevstvo ne namjerava da održava izbore za Evropski parlament, nije moguće nikakvo produženje nakon tog datuma.”
Samo osam dana prije nego što je planirano da Britanija napusti blok, premijerka Tereza Mej je tražila da se proces bregzit produži do 30. juna.
