Komercijalna upotreba podmorskog energetskog kabla između Crne Gore i Italije počinje danas, saznaje Pobjeda iz izvora bliskih učesnicima projekta.
Time Crna Gora postaje energetsko čvorište regiona i dio evropske energetske zajednice povezujući se sa energetskim sistemom Italije i Zapadne Evrope, čime će postati energetska spona Zapadnog Balkana sa EU.
Podmorski energetski kabl je uvršten na zvanične liste projekata od značaja za EU i Energetsku zajednicu. Kabl je zajedno sa dalekovodom Lastva – Čevo – Pljevlja i trafostanicom Lastva dio Transbalkanskog koridora, koji je jedan od najznačajnijih energetskih koridora koji će spojiti Crnu Goru, Srbiju i Rumuniju sa Zapadnom Evropom.
Za Crnu Goru i region ta interkonekcija predstavlja doprinos učvršćivanju energetske nezavisnosti i mogućnost za ekonomski razvoj.
Crna Gora dobija ulogu prenosne energetske platforme zemalja istoka i zapada, kroz interkonekciju sa prenosnim sistemima Bosne i Hercegovine (BiH), Srbije, Kosova, Albanije, a preko Srbije sa Bugarskom i Rumunijom, a sa druge strane sa Italijom, odnosno EU.
Italijanska kompanija Terna je 18. februara 2017. godine završila polaganje prve faze kabla, čija ukupna dužina između Peskare i rta Jaz iznosi 455 kilometra, od čega je dužina podmorskog dijela 433 kilometra, na najvećoj dubini od 1,22 hiljade metara, na koje se nadovezuju 22 kilometra podzemnog kabla, 16 kilometara u Italiji, od tačke izlaska na obali do konvertorske stanice u Ćepagatiju i šest kilometara u Crnoj Gori, od rta Jaz do konvertorske stanice u Lastvi Grbaljskoj.
Krajem 2017. godine završeno je i polaganje podzemnih kablova koji povezuju kabl sa konvertorskim postrojenjen u Lastvi. Energetska veza jednosmjerne struje, omogućiće Italiji i Crnoj Gori da razmjenjuju energiju u oba smjera, inicijalno u kapacitetu od 600 megavati (MW), a potom 1,2 hiljade MW, kada se realizuje i drugi kabl, čije je polaganje predviđeno u narednim godinama.
Cjelokupna vrijednost projekta procijenjena je na oko 1,1 milijardu eura. Predsjednici Italije i Crne Gore Sergio Mattarella i Milo Đukanović, su 15. novembra prisustvovali inauguraciji prvog “električnog mosta” između Evrope i Balkana u, kada su pritiskom na taster simbolično pustili u rad energetski kabl. Ugovor o povezivanju Italije i Crne Gore energetskim kablom potpisan je sredinom novembra 2010. godine.
