U Crnoj Gori ima prostora za nove operatore, a o eventualnom ulasku novog, koji će donijeti novu vrijednost, može se razmišljati u srednjoročnom periodu od dvije do četiri godine, saopštili su iz Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP).
U EKIP-u smatraju da uz dobar investicioni i biznis plan, na stabilnom i predvidivom tržištu sa brojnim povoljnostima i specifičnostima, u državi sa izuzetno razvijenom turističkom ponudom i sve većim brojem turista, kao i sve dužom turističkom sezonom, ima prostora za nove operatore.
“Tokom prošle godine i u EKIP-u imali sastanke na kojima je iskazano interesovanje pojedinih stranih investitora koji su ispitivali naše tržište, njegovu sigurnost, funkcionalnost bankarskog sektora i platnih transakcija u zemlji i inostranstvu, regulatorni okvir u vezi sa tržištem rada, saobraćajnu povezanost”, rekli su predstavnici EKIP-a agenciji Mina-business.
Oni su kazali da su investitori zadovoljni sa preliminarnim stanjem i da će nastaviti dalje aktivnosti u vezi sa započinjanjem konkretnih ulaganja radi obavljanja djelatnosti pružanja elektronskih komunikacionih usluga i izgradnje mreža, kao i raznih servisa poput video nadzora, raznih senzorskih mreža i pametnih gradova, čak i mogućeg otvaranja pojedinih proizvodnih fabričkih postrojenja.
“Osim toga, naročito su bili zainteresovani za trenutno slobodne radio-frekvencijske resurse i one koji će biti predmet dodjele u narednim godinama. Dakle o eventulanom ulasku novog operatora koji će donijeti novu vrijednost na naše tržište, možemo razmišljati u nekom srednjoročnom periodu od dvije do četiri godine”, smatraju u EKIP-u.
Tržište elektronskih komunikacija u Crnoj Gori je tokom prošle godine, kako su naveli, nastavilo sa razvojem, a korisnicima se nude skoro sve usluge koji se pružaju i u najrazvijenim državama.
Iz EKIP-a su kazali da su najveći i najznačajniji crnogorski operatori elektronskih komunikacija, kao što su Crnogorski Telekom, Telenor, M:tel, Telemach i Radio-difuzni centar, nastavili sa ulaganjam u razvoj elektronske komunikacione infrastrukture odnodno mreža što je osnova i za razvoj i pružanje kvalitetnih elektronskih servisa.
“Putem takvih mreža korisnicima u Crnoj Gori danas se nude skoro sve elektronske komunikacione usluge koji se pružaju i u najrazvijenim državama i koje trenutno zadovoljavaju potrebe korisnika”, rekli su iz EKIP-a.
Koristeći pogodnosti pripadnosti velikim telekomunikacionim grupama, mobilni operatori u Crnoj Gori su, kako su dodali, prepoznati kao regionalni lideri u implementaciji novih tehnologija.
“Crna Gora se po stepenu pokrivenosti stanovništva signalom mobilnih mreža može porediti sa najrazvijenijim zemljama Evrope”, smatraju u EKIP-u.
Prema podacima koje je EKIP dobio putem softverske predikcije, ukupna pokrivenost stanovništva GSM signalom je oko 99 odsto, dok ukupna pokrivenost signalom UMTS i LTE mreža iznosi između 97 odsto 98 odsto, što Crnu Goru svrstava u red zemalja sa izuzetno dobrom pokrivenošću.
“Pokrivenost teritorije signalom mobilnih mreža obuhvata skoro sve naseljene oblasti, glavne saobraćajnice i turističke centre i iznosi za GSM oko 84 odsto, za UMTS oko 80 odsto i za LTE oko 79 odsto ukupne teritorije Crne Gore”, objasnili su predstavnici EKIP-a.
Oni su dodali da u prilog razvijenosti tržišta govore i statistički podaci koji pokazuju da je u toku prošle godine porastao broj korisnika svih savremenih tehnologija.
“Dakle, i statistički pokazatelji ukazuju na kontinuirani razvoj tehnologija i dostupnost najmodernijih servisa i njihovog korišćenja od građana Crne Gore bez obzira na njihovu geografsku lokaciju, starost, pol”, saopštili su iz EKIP-a.
Iz EKIP-a su rekli da su uslovi na tržištu elektronskih komunikacija stabilni i da je uspostavljen predvidiv regulatorni okvir koji garantuje dalji razvoj tržišta kroz sigurne investicije i implementaciju najnovijih tehnologija i servisa.
“Važan pokazatelj toga predstavlja nivo investicija koje su realizovali operatori u Crnoj Gori posljednjih nekoliko godina. U periodu od 2016. godine do 2018, investicije u sektoru elektronskih komunikacija su premašile iznos od 300 miliona EUR”, precizirali su iz EKIP-a.
Za prošlu godine investicije operatora su planirane u iznosu od 33,7 milionaEUR, a za ovu 25,5 miliona EUR.
Govoreći o cijenama rominga, iz EKIP-a su podsjetili da je Sporazum o smanjenju cijena usluga rominga u javnim mobilnim komunikacionim mrežama u regionu Zapadnog Balkana zaključen prošle godine u Beogradu između Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Sjeverne Makedonije, Srbije i Kosova.
Sporazumom je, osim postepenog smanjivanja cijena, predviđeno da će se od 1. jula naredne godine roming usluge za korisnike iz država potpisnica tog dokumenta naplaćivati kao da je korisnik rominga u svojoj matičnoj mreži.
“Tokom ove godine će doći do daljeg smanjenja maksimalnih cijena za uslugu dolaznih poziva iz regiona na nivo od 2,5 centi po minutu, dok će maksimalne cijene za uslugu prenosa podataka iznositi od 1,5 do 18 centi po megabajtu (MB). Te cijene će početi da se primjenjuju od 1. jula”, rekli su iz EKIP-a.
Pored regulisanih cijena maloprodajnih roming usluga, operatori mogu korisnicima rominga da ponude da za dnevnu ili za neku drugu fiksnu naknadu koriste određenu količinu regulisanih usluga rominga.
Takođe, operatori mogu korisnicima da ponude i drugačije cijene roming usluga od onih koje su određene Sporazumom, koje korisnik može sam da odabere u slučaju da su povoljnije za njega.
Prelazak sa regulisanih cijena na alternativne cijene roming usluga obavlja se u toku jednog radnog dana i besplatan je za korisnika.
Iz EKIP-a su, komentarišući najznačajnije aktivnosti koje tog regulatora očekuju u ovoj godini, kazali da ih, nakon završene Svjetske konferencije o radikomunikacijama, očekuje implementiranje odluka koje su donijete, kroz donošenje Plana namjene radio-frekvencijskog spektra i odgovarajućih planova raspodjele, čime će biti zaokružen regulatorni okvir za dodjelu radio-frekvencija za mobilne mreže 5G.
“S obzirom da se razvoj budućih 5G mreža u dobroj mjeri oslanja na inovativne digitalne poslovne modele u javnom i privrednom sektoru, planirali smo kreiranje sveobuhvatnog dokumenta koji bi predstavio mogućnosti tehnologije, okupio sve zainteresovane strane iz svih vertikalnih sektora, identifikovao ključne izazove i dao mapu puta za njihovo prevazilaženje”, dodali su iz EKIP-a.
U EKIP-u smatraju da su to preduslovi za obezbjeđivanje uslova za blagovremeno uvođenje i razvoj 5G mobilnih mreža i postizanje maksimalnih benefita za građane i privredu Crne Gore.
“Očekujemo da dokument identifikuje tehnološke, regulatorne, spektralne i strukturalne izazove i barijere za uvođenje 5G mobilnih mreža i razvoj 5G infrastrukture i da ponudi odgovarajuća rješenja, kako bi se omogućilo uvođenje 5G mobilnih mreža u Crnoj Gori najkasnije do kraja 2022. godine”, naveli su iz EKIP-a.
Agencija tokom ove godine planira sprovođenje Margin squeeze testa, odnosno testa istiskivanja marže kod vezanih usluga u fiksnoj elektronskoj komunikacionoj mreži.
Istiskivanje marže, kako su objasnili, je oblik ponašanja kojim se narušava tržišna konkurencija i koje može da dovede ne samo do izlaska postojećih konkurenata s tržišta već i do zatvaranja tržišta za nove operatore.
“Test istiskivanja marže služi za procjenu da li je maloprodajna cijena nekog proizvoda, ili grupe proizvoda, dovoljna za nadoknadu ukupnih troškova koji su potrebni da bi se taj proizvod ponudio”, dodali su iz EKIP-a.
U ovoj godini biće završen novi portal EKIP-a, a planirano je i da se unaprijedi sistem za kontrolu i monitoring radio-frekvencijskog spektra kroz nabavku nove opreme i izgradnju daljinske kontrolno mjerne stanice u Nikšiću.
“Planirano je i raspisivanje javnog konkursa za određivanje operatora Univerzalnog servisa do kraja drugog kvartala, jer mandati sadašnjih operatora Univerzalnog servisa – Crnogorskog Telekoma i M:tela ističu 25. januara naredne godine”, zaključili su iz EKIP-a.
