Mala zemlja, sa svega nešto više od 600.000 stanovnika, dobila je prije deset godina jednu od najatraktivnijih ekstenzija domena na svijetu sa više od milione registrovanih domena, skoro duplo više nego što je stanovnika. Pošto “.me” na engleskom znači “mene” ili “ja”, spisak mogućnosti bio je nepregledan, pa su nazivi domeni poput kiss.me, follow.me i sličnih dostizali ogromne cifre, piše Techcrunch.com
Na prvi pogled, .me domen je stvar vlasnika, ali je .me našao znatno širu publiku, pri čemu su mnogi svjetski brendovi uveli tu ekstenziju, uključujući WordPress, Facebook i PayPal. Ta kratka ekstenzija je zauvjek promijenila Crnu Goru.
Kako je sve počelo
Gotovo svaka država ima jedinstvenu ekstenziju domena, tzv. najviši internet domen državnih kodova (ccTLD, country code top-level domain). Tako, na primjer, Kanada ima .ca, Velika Britanija .uk, a Danska .dk, Srbija ima .rs,
Prije nego što je na referendumu donijeta odluka o nezavisnosti, Crna Gora je koristila ekstenziju domena cg.yu. Posle otcjepljenja od Jugoslavije 2003. Crnoj Gori je dodijeljena ekstenzija .cs, ali ona nikada nije zaživjela.
Nakon referenduma, vlada Crne Gore je 2007. raspisala zahtjev za ponudu, a pobijedila je crnogorska kompanija doMEn Ltd, sa zajedničkim ulaganjem kompanija GoDaddy.com, Afilias Limited i ME-net, Ltd. Kompanija je zaključila petogodišnji ugovor s vladom o korišćenju ovog domena, ali je ugovor produžen za još deset godina, do 2023.
Dva odsto crnogorskog izvoza
Marta 2016. ekstenzija .me zabilježila je više od milion registracija naziva domena, više nego registrovani ccTLD Hongkonga, Irske i Singapura zajedno.
Prema podacima Zavoda za statistiku Crne Gore MONSTAT, ukupna vrijednost izvoza zemlje u 2015. iznosila je 317,2 miliona eura, dok je prema riječima Predraga Lešića, glavnog izvršnog direktora registra .me “ukupan prihod od imena domena sa ekstenzijom .me u 2015. iznosio je 6,5 miliona eura.” On kaže da prihodi od naziva imena domena zapravo pripadaju kategoriji prihoda od telekomunikacija, ali da je “u ovom trenutku više od 99 odsto .me domena registrovano izvan zemlje.”
U suštini, .me je zaslužan za nešto više od dva odsto ukupnog izvoza.
Poput ekstenzija .com i .net, veliki udio .me registracija nalazi se u vlasništvu fizičkih i pravnih lica iz SAD i Kine.
Najveći broj sajtova u SAD i Kini
Izvan Crne Gore je i najviše provajdera usluga: oni u SAD i Kini čine 76,45 odsto svih .me imena domena registrovanih počev od trećeg kvartala 2016.
Crna Gora ne samo da je dobila digitalni proizvod tražen širom svijeta, već ga je u značajnoj mjeri unovčila u korist lokalne privrede. Primjera radi, u okviru programa za korporativnu društvenu odgovornost Domain.me, od 2013. organizuje konferenciju Spark.me u Budvi.
Konferencija privlači učesnike iz svih sektora tehnološke industrije, pa je tako ugostila Meta Malenvega (tvorca WordPress), Petera Sundea Komisopija (suosnivača Pirate Bay) i Kristofera Fabijana (susosnivača i jednog od lidera Unicefovog Sektora za inovacije, koga je magazin “Tajm” stavio na listu “100 najuticajnijih ljudi” 2013. godine.
Danas postoje hiljade različitih ekstenzija imena domena, ali prije desetak godina, kada je lansiran .me, situacija u svijetu je bila potpuno drugačija. Činjenica je da .me ne samo da je postao poznati brend, već ga mnogi, zajedno sa .co, svrstavaju u ekstenzije koje su zauvjek promijenile strategiju marketinga ekstenzija imena domena.
Techcrunch.com
