Velika Britanija i Evropska unija postigle su skoro u posljednjem trenutku privremeni sporazum o slobodnoj trgovini koji bi trebalo da spriječi haos na granicama 1. januara i da donese kompanijama određenu izvjeznost.
Posle višemjesečnih pregovora o trgovinskom sporazumu Londona i Brisela za period posle Bregzita, britanska Vlada je saopštila da je “dogovor postignut”, svega nedjelju dana prije potpunog razlaza dvije strane, što su potvrdili i zvaničnici EU, navodi Asošiejted pres.
Vlada u Londonu je navela da je “sporazum o slobodnoj trgovini, zasnovan na nultim carinama i kvotama, prvi takav koji je ikada postignut sa EU”.
Britanski premijer Boris Džonson rekao je da je London “povratio kontrolu”, ali je dodao da će njegova zemlja ostati “prijatelj i saveznik EU”. “Mislim da ovaj sporazum znači novu stabilnost i novu izvjesnost u povremeno teškom odnosu”, kazao je Džonson.
Predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen rekla je da je sporazum “pošten i uravnotežen”.
“Konačno smo došli do sporazuma. Bio je to dug i krivudav put, ali imamo dobar sporazum. To je bilo ispravno i odgovorno sa obije strane”, kazala je Fon der Lajen.
Njemačka kancelarka Angela Merkel rekla je u kratkoj izjavi da je “uvjerena” da je sporazum “dobar rezultat” pregovora.
“Ovim sporazumom postavljamo temelje za novo poglavlje u našim odnosima. Velika Britanija će i izvan Evropske unije i dalje biti važan partner za Njemačku i za Evropsku uniju”, rekla je Merkel.
Francuski predsjednik Emanuel Makron rekao je da su se “evropsko jedinstvo i čvrstina isplatili”. “Sporazum sa Velikom Britanijom je od ključne važnosti za zaštitu naših građana, naših ribara, naših proizvođača. Evropa ide naprijed i može da gleda u budućnost, ujedinjena, suverena i snažna”, kazao je Makron.
Sporazum garantuje da dvije strane mogu da nastave da trguju međusobno bez carina ili kvota, ali ostaju neriješeni ključni aspekti budućih odnosa EU i njene bivše članice, navodi AP.
Parlament Velike Britanije i Evropski parlament moraju da odobre sporazum, ali se to možda neće desiti do 1. januara kada Britanci napuštaju i jedinstveno tržište EU i carinsku uniju.
Ministar spoljnih poslova Njemačke, Hajko Mas naglasio je da njegova država koja predsjedava EU do kraja ovog meseca, želi da “učini sve” tako da ratifikacija bude prije 1. januara 2021.
Višemesečni napeti pregovori sveli su razmimoilaženja na tri pitanja: pravila poštene konkurencije, prava na ribolov i načina rješavanja budućih sporova dvije strane.
Nova godina će donijeti velike promene, uprkos postizanju sporazuma, pošto će biti uvedene uobičajene provere na granici EU i Velike Britanije.
Izvoznici i uvoznici će se suočiti sa carinskim deklaracijama, provjerom robe i drugim preprekama.
Državljani EU više neće moći da žive i rade u Velikoj Britaniji bez vize, iako se to ne odnosi na više od tri miliona njih koji su sada u toj zemlji. Britanci više neće moći automatski da rade ili da se penzionišu u članicama EU.
(BIZlife.rs, BETA)
