Od ukupno 680 miliona eura, odnosno 27,4 odsto, koliki je udio nenaplativih kredita u bankarskom sektoru, trećinu duguju biznismeni Dragan Brković i Panto Vučurović.
Bankari od privrednika ne mogu da naplate ukupno 437 miliona eura kredita, od čega je 240 miliona dug Brkovića i Vučurovića. Od građana se ne mogu naplatiti 243 miliona.
Udio nenaplativih kredita bankama smanjuje kreditnu aktivnost, odnosno smanjuje iznos kredita za građane i privredu. Banke trenutno imaju 250 miliona eura na raspolaganju za kreditiranje, ali se boje da ih plasiraju privredi, poučeni lošim iskustvima iz perioda kreditnog buma, čije su se posledice počele osjećati 2008. godine. To je, prema mišljenju Nebojše Medojevića (DF) trenutno najveći problem Crne Gore.
– Tu se radilo o organizovanoj kriminalnoj aktivnosti u kojoj su učestvovali vrh režima, služba državne bezbjednosti i tajkuni koji su imali specijalne zadatke da preko banaka izvuku više od milijardu eura nenamjenskih kredita. Taj novac se nalazi, uglavnom, van Crne Gore – kazao je Medojević ,,Danu”.
Prema njegovim riječima, Panto market i Vektra su firme državne bezbjednosti, kao i druge firme koje su se osnivale u Crnoj Gori, a najveći dužnici su upravo te paravan firme preko kojih je preko milijardu eura, a po američkim podacima čak šest milijardi dolara iznijeto iz Crne Gore – kazao je Medojević.
[widgets_on_pages id=”Baner”]
On smata da su Vučurović i Brković samo marionete, te da su samo pozajmili svoja imena i osnivali firme preko kojih je pljačkana država.
– I prije tri godine sam u parlamenetu govorio da su sve banke u Crnoj Gori manje-više uključene u taj proces masovne pljačke i pranja novca i da je očigledno potrebna ozbiljna velika istraga, koja treba da prati istrage koje su se dešavale oko Hipo Alpe Adrija banke u Njemačkoj, Austriji i Hrvatskoj jer je preko banaka napravljena najveća pljačka Balkana – kazao je on.
Medojević smatra da se klupko odmotava i da će se u narednom periodu otkriti tragovi do mnogih političara u regionu i tajkuna, što će, smatra, biti veći problem nego Kombinat aluminijuma, državne garancije i ekonomska kriza, kao i da je to tempirana bomba u finansijskom sistemu.
Preko banaka su, smatra, oprane ogromne količine novca i to uz podršku vlasti.
– U ovom trenutku je teško izvesti bilo kakvu računicu i dati odgovor, jer se radi o velikoj zavjeri krupne politike i kriminala protiv malih država na Balkanu, formiranjem balkanske konfederacije organizovanog kriminala koja je bacila cio Balkan u teško siromaštvo – kazao je Medojević i dodao da je šef crnogorskog režima Milo Đukanović jedan od ključnih ljudi te ,,hobotnice”.
Ekonomski analitičar Medija grupe Ana Nives Radović smatra da je to što se oko 50 odsto ukupnog iznosa nenaplativih kredita odnosi na svega dva subjekta, odraz nepreciznih i paušalnih procjena prilikom odobravanja kredita. Te procjene su se, smatra, bazirale na prethodnim iskustvima sa tim biznismenima, koja su tada bila pozitivna.
Riječ je o nizu poslovnih aktivnosti koje su inicirane sredstvima od kredita za čije dobijanje se, umjesto prikaza održivosti konkretnog projekta, uzimao ukupan biznis vlasnika, kao garant da je riječ o nekome ko zna da ulaže novac u ono što garantuje dobit – kazala je ona.
Da su se, kako je kazala, banke vodile čisto ekonomskim principima, većina tih kredita ne bi bila odobrena.
– U odgovornim društvima takve stvari ne postoje i ničije ime, niti brend kompanije nije dovoljno „veliko” da garantuje isplativost projekta i omogući kreditiranje nečega što je sa finansijskog aspekta neisplativo – kazala je Radović.
Ona smatra da isti odnos uzročno-posledičnih faktora utiče i na smanjenje kreditne aktivnosti banaka, koje se, pooštravanjem uslova za nove korisnike, osiguravaju od daljih rizika.
– Takav odnos izuzetno šteti, naročito razvoju novih privrednih aktivnosti, jer umanjuje šanse za realizaciju nekih projekata, a sa druge strane, ne pedstavlja nikakvu zaštitu finansijskom sistemu, jer je šteta od nesprovođenja potencijalnih projekata u djelo mnogo veća od mogućih gubitaka koje bi banke imale u slučaju povoljnijeg kreditiranja malog biznisa – rekla je Radovićeva.
Član Odbora ze ekonomiju, finansije i budžet Mladen Bojanić (Pozitivna) kazao je da treba naći razloge zašto su banke na takav način odobravale tolike kredite, ali da se radi o odnosu banke i klijenta.
– Mislim da su banke, iz njima znanih razloga, davale kredite koje sad očigledno ne mogu da naplate, nadam se samo da će to ići na štetu banaka, a ne nikako na štetu budžeta i građana – rekao je on.
Dužni većini banaka
Brković bankama duguje ukupnoa 140 milona eura, od čega je najveći dug CKB-u, odnosno majci banci grupi. NLB grupi duguje 39,6 miliona, a Hipo banci 8,94 miliona.
Vučurović duguje 25,7 miliona eura Hipo banci, Prvoj banci 3,2 miliona, OTP grupi 20,4 miliona, NLB grupi 10,5 miliona. Majke banke su, zbog smanjenja troškova dokapitalizacije, ove kredite jedno vrijeme vodile u centrali, ali ih sada vraćaju u bilanse crnogorskih kćerki.
dan.co.me
