Dvadeset četvrtog oktobra 1929, Dow Jones, koji je devet godina ranije divlje narastao (u tom periodu se njegova vrijednost deset puta povećala), pao je za jedanaest posto, 29. oktobra, na crni utorak, još za dvanaest posto. Zanimljivo je da je ulagač Joseph Kennedy, otac američkog predsjednika John F. Kennedy-ja, predvidio kolaps i odmah prodao svoj portfelj.
Legenda kaže da je dobio signal upozorenja na putu na posao kad se zaustavio na ulici kod čistača cipela. Ovaj mu je nakon okončanja usluge savjetavao što da učini s dionicama. Kennedy-ju je zazvonio alarm. Kada se u berzanske igre uključe oni koji čistr cipele, frizeri i prodavači na tržnici, krajnje je vrijeme da se povuče, jer je berznska euforija obuzela svakog pojedinca. I u takvom okruženju je strmoglavljenje neminovno.
Najbolja sedmica ove godine na berzama
Trenutna situacija u razvijenim berzama ne može se usporediti sa onima od 85 godina, iako od 2009. godine indeksi sa blagim ili srednjim “poremećajima” osjetno dobijaju na vrijednosti. Barem do juna ove godine bilo je tako, u jesen je uslijedla korekcija, te je glavni indeks u Frankfurtu udaljen od vrha 17 posto, dok je Wall Street od rekorda odmakao za manje od deset posto. Upravljači imovinom su iskoristili ove padove i u posljednjoj sedmici berze su porasle najviše u godinu dana. “Kada je na berzama sve crveno, puno panike i iracionalnih odluka, možete ostvariti najbolji povrat”, uvjereni su. MSCI indeks globalnih dionica na sedmičnoj bazi porastao je 3,1 posto, najviše od jula 2013. godine. U petek je iznenadio Microsoft, koji je između jula i septembra prihode povečao za 25 odsto, ostvarivši 4,54 milijarde dolara čistog dobitka.
Prilike za investiranje: Evropa i Japan
Veći investitori, uključujući i upravljače imovinom u banci Goldman Sachs, vjeruju da se trenutno isplati kladiti u regijama, koje se na drugi način čine problematičnim: Evropi i Japanu. Uzrok je neumorno štampanje novca kako ECB-a, tako i Japanske centralne banke, koje žele na bilo koji način da spriječe deflaciju i približe se ciljnoj 2-odstotnoj inflaciji. Ali, smatraju da je ulaganje i riskantno, jer, kako tvrdi Međunarodni monetarni fond, vjerovatnost recesije u Evropi je porasla za gotovo 40 posto. Evropska i japanska tržišta su atraktivna uglavnom zbog visoke stope dividende (u Evropi je gotovo četiri posto), većih profita preduzeća kao rezultat manje vrijednosti eura i povoljnijih vrijednosti dionica.
Dow Jones (SAD) 16.805 poena
Nasdaq (SAD) 4.483
DAX30 (Frankfurt) 8.987
Nikkei (Tokio) 15.291
10-godišnje am. obvezn. prinos: 2,27
EUR/USD 1,267
EUR/CHF 1,2062
bitcoin 361 USD
nafta brent 86,22 USD
zlato 1.231 USD
euribor (6-mesečni) 0,188 %
Evropske berze imaju veći potencijal nego američke
Da su dionice u Evropi, uglavnom povoljno vrednovane pokazuje odnos između tržišne kapitalizacije i knjigovodstvene vrijednosti. To je značajan pokazatelj (P/B) u tehničkoj analizi. Ako je niži, veće su šanse da je dionica pogodna za kupovinu, ali naravno, moraju se gledati i preostali pokazatelji. U svakom slučaju, indikator P/B je u evropskim korporacijama je 34 posto niži nego kod američkih.
“Ako ulažemo u evropske vrijednosne papire, ne kupujemo evropsku ekonomiju, nego evropske korporacije”, napisao je Goldman Sachs. Njihovi konkurenti u Morgan Stanley-ju predviđaju da će MSCI indeks evropskih dionica u narednih 12 mjeseci dobiti 13 posto, a njujorški S&P 500 u istom razdoblju osam posto.
