Iako su se građani Velike Britanije sredinom prošle godine, na referendumu sa 51,9 odsto glasova, odlučili da njihova zemlja bude prva u istoriji koja će napustiti Evropsku uniju, zvanična procedura kreće 29. marta pokretanjem člana 50 Lisabonskog ugovora, koji važi za dopunu svojevrsnog ustava EU.
Očekuje se da Britanska premijerka Tereza Mej u srijedu zvanično obavesti EU o zahtjevu Velike Britanije da izađe iz Unije. Ovaj čin se opisuje i kao “tačka posle koje više nema povratka” odnosno mogućnosti da Britanija promijeni svoj stav i odustane od Bregzita.
Od tog trenuka počinje da teče rok od dvije godine pregovora Brisela i Londona, koji predviđa da Velika Britanije zvanično napusti EU najkasnije do aprila 2019. godine. Procjene su ipak da će ovaj proces trajati mnogo duže. Kao razlog navodi se složenosti samog procesa, ali i činjenica da se stupa na “nepoznatu teritoriju”, jer se prvi put u istoriji EU pokreće član 50. Član 50 Lisabonskog ugovora.
Prije Lisabonskog ugovora, koji je stupio na snagu 2009. godine, mehanizam napuštanja Unije nije ni postojao. Sam član 50 relativno je kratak, ima pet paragrafa koji govore o tome da bilo koja članica EU može da odluči da napusti EU, da o tome mora da obavijesti Evropski savjet i pregovara o izlasku sa EU, kao i da je predviđen rok od dvije godine za postizanje dogovora koji može biti produžen uz saglasnost svih zemalja članica.
Istovremeno, član 50 predviđa da zemlja koja izlazi iz EU ne može da učestvuje u internim razgovorima Unije o izlasku iz nje. Jednom kada se dogovor o izlasku postigne on mora biti ratifikovan u svim nacionalnim parlamentima prije nego što postane važeći.
