Banke će u skladu sa cijenom i ročnom raspoloživošću sredstava, omogućiti i dodatni grejs period za sve klijente koji će ispuniti uslove. Dodatno linearno opterećenje banaka nije, međutim, preporučljivo, jer je svaka od njih priča za sebe u odnosu na mogućnosti – kazao je za Pobjedu generalni sekretar Udruženja banaka dr Bratislav Pejaković, komentarišući izjavu predstavnika CBCG Dejana Vujačića da očekuju od banaka da građanima i privredi, koji trpe posljedice aktuelnih mjera, izađu u susret i omoguće dodatni grejs period za otplatu kredita.
– U sistemu imamo već obezbijeđenih 80-ak miliona eura novih sredstava, gdje sam neformalno upoznat sa uslovima koji bi mogli zadovoljiti apetite grejs perioda na optimalan način. Svakako banke, kada definišu proizvode, same će izaći sa ponudom – kazao je Pejaković.
Kreditiranje
Uvođenje moratorijuma je uvećalo likvidnost građana i preduzeća za 150 miliona eura, što predstavlja skoro tri odsto BDP-a Crne Gore i to je konkretan doprinos banaka.
– Banke su, pored opterećenja moratorijumom, nastavile kreditno poslovanje tako da su tokom marta i aprila odobrile 4,94 hiljade novih kredita u vrijednosti od oko 115 miliona eura, od čega je veći dio, oko 80 miliona aeura, plasiran privredi – podsjetio je i dodao da su poslovne banke u pregovorima sa majkama bankama ili potencijalnim međunarodnim finansijerima.
– Kod međunarodnih finansijskih institucija cijena, ročnost, generalno uslovi zaduživanja uz državne garancije su neuporedivo povoljniji od komercijalnih uslova – objašnjava Pejaković i ističe da je situacija vanredna i neuporediva sa bilo kojim ekonomskim izazovom u istoriji finansija, jer ima globalni karakter i krizu kako u ponudi tako i tražnji, uz zastoj prekograničnog kretanja ljudi i robe.
– Zahtjevi privrede su vanredni, tako treba upariti izvore, ročnost sredstava sa potrebama privrede. U bankama je veliko radno opterećenje, ne samo organizacijom poslova na daljinu, već i zbog očekivanje da amortizuju finansijski udar u otplati postojećih kredita, ali i u finansiranju oporavka kako privrede, tako stanovništva i državnih projekata – kaže Pejaković.
Pandemija je dodatno naglasila probleme privrede i pojačano nametnula potrebu za rješavanje, ali ekonomski, finansijski atipično kroz očekivanu podršku od države, jer je nametnuto višom silom.
– Banke moraju pratiti međunarodne standarde, sagledati mogućnost pojednostavljivanje procedure, uz uspostavljanje ravnoteže između potrebe brzog prenosa sredstava za likvidnost preduzećima i zaštite banke i sjutra države koja bi garantovala za znatan iznos plasmana firmama kroz izbjegavanje garancija za pokriće kredita sa visokim rizikom neplaćanja – ističe generalni sekretar.
Turizam
Posebna pažnja je posvećena klijentima iz turističke privrede koja zbog pandemije ima značajne gubitke.
– Proaktivnim pristupom i komunikacijom sa klijentima traže se zajednički modeli premošćavanja trenutne situacije. Vrši se analiza očekivanih novčanih tokova kod svakog klijenta pojedinačno i na osnovu toga prave prijedlozi za nove amortizacione planove, koji podrazumijvaju restrukturiranje duga kroz produžetak roka otplate – kaže Pejaković.
Moramo se međusobno paziti
Pejaković kaže da je prioritet banke odžavanje likvidnosti i uspješnog servisiranja klijenata, čiji se zahtjevi sa pažnjom analiziraju.
– Banke i klijenti imaju interaktivni odnos, pa se moramo međusobno paziti i odgovarati za preuzete obaveze uz poštovanje propisa. Bankarstvo je najuređeniji privredni sistem u Crnoj Gori, koji radi po međunarodnim standardima, akcionarska su – privatna društva i ne smiju se ugroziti populističkim akcijama – kaže on i naglašava da nije uloga banke finansiranje gubitaka, već pomoć u premošćavanju likvidnosti i obezbjeđenje pokretanja novog privrednog ciklusa.
– Za sada na međunarodnom tržištu, raspoložive linije za finansiranje naročito MSE segmenta nijesu povoljne, pa se banke više oslanjaju na sopstvene izvore – objašnjava on.
