Sezona kvartalnih zarada američkih kompanija započela je u velikom stilu. Bankarski divovi su nadmašili očekivanja i podigli Volstrit na nove rekorde u petak.
Međutim, upravo iz bankarskog sektora dolazi ozbiljno upozorenje o teškim vremenima u kojima živimo.
“Situacija u svijetu se samo pogoršava. Mnogo je ljudske patnje, ratovi bi mogli uticati na kratkoročne ekonomske rezultate i promijeniti tok istorije”, rekao je Džejmi Dimon, izvršni direktor JPMorgan Chasea, misleći, naravno, na rat u Ukrajini i na Bliskom istoku.
Dimon je upozorio da, uprkos povoljnim inflacionim kretanjima i za sada uspješnim rezultatima američke ekonomije, ostaje nekoliko ključnih problema, uključujući fiskalnu nedisciplinu i visoki geopolitički rizik, koji, makar za sada, nema značajniji uticaj na globalne berzanske indekse.
U Sjedinjenim Američkim Državama ove godine budžetski deficit će premašiti 1,8 triliona dolara i biće, na primjer, hiljadu puta veći od slovenačkog budžetskog deficita sljedeće godine. Državni dug se približava cifri od 36 hiljada milijardi (36 triliona) dolara i raste za bilion dolara svakih 100 dana. Nekada su predsjednički kandidati dobijali političke poene obećanjima o uravnoteženom budžetu, ali danas je jasno da će i Kamala Haris, a još više Donald Tramp, biti ravnodušni prema deficitu. Dug će samo nastaviti da raste. U proteklih 50 godina, dug SAD-a je u prosjeku iznosio 48 odsto BDP-a, a sada je više nego dvostruko veći.
Volstrit, kao i sve najveće svjetske berze, za sada ignorišu sva upozorenja i opasnosti, dok njujorški indeksi Dau Džons i S&P 500 bilježe rekordne visine. Akcije JPMorgana su u petak skočile za 4,44 odsto (povećanje od 29 odsto ove godine), pošto je banka izvijestila o boljoj od očekivane dobiti u trećem kvartalu i povećala prognozu prihoda od kamata za cijelu godinu. Akcije Vels Farga su porasle još više, dok se akcije najvećeg svjetskog upravitelja imovinom, BlackRocka, mogu pohvaliti rekordnim iznosom imovine (sada 11 triliona dolara) pod upravljanjem treći kvartal zaredom.
Tokom sedmice, vodeći njujorški berzanski indeksi ostvarili su značajan rast. Na sedmičnom nivou, svi su ostvarili dobitak peti put zaredom.
Ni pad akcija Tesle (dan nakon predstavljanja robotaksija i robokombija, u petak su pale za skoro devet odsto), niti objava septembarske potrošačke inflacije (CPI indeks) u četvrtak, koja je u SAD-u u odnosu na avgust iznosila 0,2 odsto (prognoza: 0,1 odsto), nisu značajno narušili raspoloženje. Na godišnjem nivou (u odnosu na septembar 2023.), inflacija je iznosila 2,4 odsto, što je najniži nivo od februara 2021., ali to ipak učvršćuje uvjerenje da će američka ekonomija uspješno ostvariti blago prizemljenje.
Još veći budžetski deficit se predviđa i u Kini. Ministar finansija je juče naglasio da Vlada ima još puno prostora za povećanje deficita i duga. Kao što je poznato, kineske vlasti su u septembru smanjile kamatne stope i obaveznu rezervu poslovnih banaka, a uz neke druge monetarne mjere obećale su i velike fiskalne podsticajne mjere. Investitori još čekaju konkretne poteze, ali ekonomisti procjenjuju da bi ukupna vrijednost tih mjera mogla dostići i do 1,4 triliona dolara. Kineske akcije su doživjele ogroman rast krajem septembra i početkom oktobra (skoro 40 odsto u dvije sedmice), ali su se u posljednjoj sedmici ohladile. Ipak, pitanje je da li Kina može ponovo postati uspješna priča u budućnosti…
