Konfrontacija između Istoka i Zapada oko Ukrajine primorava balkanske zemlje da zauzmu pozicije, što je za Srbiju naročito rizično budući da Beograd zavisi kako od Evropske unije, tako i od Moskve, piše danas ugledni švajcarski list “Noje cirher cajtung”, prenose Novosti.
Države EU su, upozorile zemlje kandidate da “ne uskaču u rupe na ruskom tržištu nastale embargom Moskve na uvoz namirnica iz Unije, navodi list i uz opasku da se od uvođenja embarga novi ponuđači tiskaju na tržište Rusije.
I dok u Turskoj ne haju mnogo za upozorenja Brisela, ona se u zemljama kandidatima na Balkanu ozbiljno shvataju. Albanija i Crna Gora su odmah skrenule na briselski kurs, dok je situacija komplikovanija za Makedoniju, a naročito za Srbiju, piše “Noje cirher cajtung”.
Kaznene mjere protiv Moskve su u Srbiji nepopularne – ne samo iz ekonomskih razloga, ocjenjuje list navodeći da je Rusija poslije Njemačke i Italije treći trgovinski partner Srbije koja je istovremeno potpuno zavisna od ruskog gasa.
“Povećanjem cijene gasa Moskva bi mogla da otjera Srbiju u bankrot. Sa druge strane, ruski embargo za EU nudi srpskoj poljoprivredi šansu, i to ne samo zahvaljujući sporazumu o slobodnoj trgovini sa Rusijom”, konstatuje list.
Izvoz životnih namirnica u Rusiju je, kako se navodi, bilježio rast i prije zapadno-evropskog ekonomskog rata, a srpski proizvođači mlijeka, voća i žitarica su zatrpani porudžbinama iz Rusije.
Takođe, mnogi Srbi gaje prijateljska osjećanja prema Rusiji, zbog zajedničke pravoslavne vjere, slovenskih veza i sjećanja na rusku podršku počekom 19. vijeka, piše list navodeći riječi ruskog ambasadora u Beogradu koji je rekao da bi Srbija pucala sebi u nogu ako bi podržala sankcije Zapada protiv Moskve.
“Tako se vlada našla u dilemi i ima malo manevarskog prostora između Istoka i Zapada. Zbog toga se Beograd čvrsto drži politike neutralnosti – poštuje teritorijalni integritet Ukrajine, ukljucujući Krim – ali odbija sankcije protiv Moskve”, piše list objašnjavajući da “nepriznavanje jednostranog otcjepljenja Krima naravno ima veze sa Kosovom, sa čijom nezavisnošću Beograd izlazi na kraj, ali je formalno ne priznaje”.
Konfrontacija Istoka i Zapada ima, kako se kaže, direktne posljedice po projekat Južni tok koji treba da dovede ruski gas preko Balkanskog poluostrva do Italije i Austrije.
EU želi da spriječi izgradnju Južnog toka, jer Gasprom, kako se navodi, teži monopolu na isporuku i tranzit gasa. Bugarska je pod snažnim pritiskom morala da obustavi izgradnju, dok su Austrija i Mađarska zaključile sporazume o izgradnji sa Gaspromom.
Početkom jula Srbijagas je potpisao ugovor sa Gaspromom o izgradnji 600 kilometara dugog gasovoda u koji će se investirati 2,1 milijarda eura. Beograd će, prema riječima premijera Aleksandra Vučića, svoj udio izmiriti zahvaljujući tranzitnim taksama, podsjeća list uz ocjenu da “zahvaljujući ruskoj dobroj volji, za Beograd skoro da nema rizika”.
Međutim, “Brisel ima polugu da primora Srbiju na spoljnu politiku prema Moskvi koja je u skladu sa EU”, piše švajcarski list navodeći da se očekuje da “prvo poglavlje pristupnih pregovora EU i Srbije bude otvoreno 2015. godine a da “preuzimanje briselskih smjernica prema Moskvi sve više postaje kriterijum za pristupanje”.
Doduše, pregovori bi mogli da traju deset godina što, kako se ocjenjuje, nešto umanjuje kratkoročno dejstvo evropskog pritiska. Berlin će, kako navodi jedan zapadni diplomata, “još neko vrijeme predusredtljiv”.
Ali, na duže staze Njemačka, koja na Balkanu nastupa kao evropska vodeća sila, neće tolerisati kurs neutralnosti te zemlje kandidata za EU, piše list.
