U Crnoj Gori, pet godina nakon diplomiranja, zaposli se oko 80 odsto visokoškolaca,najlakše se zapošljavaju studenti sa diplomama Elektrotehničkog, Prirodnomatematičkog i Ekonomskog fakulteta, a najteže sa Pravnog i Fakulteta političkih nauka.
Na Univerzitetu Crne Gore urađeno je istraživanje o diplomiranim studentima u okviru regionalnog TEMPUS IV projekat CONGRAD koji se realizuje od oktobra 2011. godine. Osim Crne Gore u istraživanju su učestvovali univerziteti iz Srbije i Bosne i Hercegovine, kao i Njemačke, Češke, Španije i Finske, prenosi CDM.
Istraživanje je sprovedeno na dvije generacije studenata, onih koji su diplomirali 2007.godine, odnosno po starom sistemu, i onih iz 2012.godine, koji su se školovali po Bolonjskom principu. Anketirano je više od šest hiljada studenata koji su popunjavali elektronski upitnik sa 125 pitanja.
Predstavnik Centra za obrazovne politike iz Beograda, Predrag Lažetić, na predstavljanju rezultata istraživanja u Rektoratu UCG-a, kazao je da su studenti koji su diplomirali 2006/7. godine odgovarali na pitanja pet godina nakon završetka studija, a oni koji su završili 2011/12 od pola, do godinu i po nakon diplomiranja.
[widgets_on_pages id=”Baner”]
On je rekao da je među mlađom generacijom, onim koji su diplomirali 2012.godine, manje od polovine nezaposlenih, oko deset odsto njih još studira, a oko 30 odsto diplomiranih nije imalo radno iskustvo, godinu nakon diplomiranja.
“Ono što ohrabruje, i to je u Crnoj Gori bolje stanje nego u drugim državama koje su učestvovale u istraživanju, u suštini više od dvije trećine diplomiranih je zaposleno ili samozaposleno, i to se može smatrati dobrim rezultatom”, naveo je Lažetić.
Prema njegovim riječima, pet godina nakon diplomiranja kod onih koji su završili 2006 godine, oko 80 odsto je zaposlenih, dok je oko pet odsto samozaoslenih-to su u regionu najčešće pravnici, koji imaju sopstvene advokatske ili druge firme.
Samozaposlenje je u Crnoj Gori izrazito u oblasti turizma i hotelijerstva.
“Generalno u regionu, kao i u Crnoj Gori, kreiranje sopstvenog zaposlenja nije raširen fenomen, ali opšte gedano, ljudi će pet godina nakon diplomiranja, njih četvoro od petoro biti zapsoleni, dok će petina biti nezaposlena”, naveo je Lažetić.
On je rekao da je od te jedne petine, njih oko 16 odsto trajno nezaposlenih, navodeći da rezultati istraživanja pokazuju da značajno veću šansu da budu nezaposleni, pet godina nakon diplomiranja, imaju oni koji su završili Pravni i Fakultet poliitčkih nauka.
“Najmanju šansu da budu trajno nezaposleni, odnosno da ni pet godina nakon završetka studija neće imati gotovo nikakvo radno iskustvo, su diplomirani u oblasti matematike i računara, a natprosječno su zaposleni i oni sa Elektrotehničkog i Ekonomskog fakulteta”, ukazao je Lažetić.
On je kazao da regionalno istraživanje pokazuje da se najkraće čeka posao sa diplomom ETF-a, konkretno oblast računarstva.
“To se izdvaja kao oblast u kojoj su vam šanse za zaposlenje velike i ako želite uspješniu karijeru sa dobrom platom, možda je to oblast u kojoj treba da tražite karijerni put”, savjetovao je Lažetić.
On je naveo da trend akademskog proleterijata- onih koji su dugo zaposleni u oblasti koju nijesu završili ili rade jednostavna zanimanja a imaju diplome, nije opšta slika, već da je ona potpuno suprotna.
“Velika većina diplomiranih radi, njih skoro dvije trećine, u oblasti koje su u velikoj mjeri vezane za oblast studija koje su završili, ili žargonski–rade u struci, i to se može smatrati dobrim rezultatom”, pojasnio je Žažetić.
U Crnoj Gori, oko polovine diplomiranih, radi u javnom sektoru, od čega je najviše nastavika i onih koji su završili Fakultet političkih nauka.
Lažetić je saopštio da je istraživanje pokazalo da su pet godina nakon diplomiranja prosječne zarade visokoobrazovanih oko 500 eura, navodeći da najveće plate imaju oni koji su diplomirali na Pomorskom, a najmanje na Filozofskom fakultetu, koji se dominantno zapošljavaju u prosvjeti.
Istraživanje ukazuje da su oni koji su našli prvi značajan posao, (koji je trajao bar pola godine), to uspjeli većinom preko Zavoda za zapošljavanje, njih oko 30 odsto, što je najvjerovatnije uzrokovano tim jer je većina zaposlenih u javnom sektoru.
Nakon toga, oko 23 odsto je onih koji su prvi značajan posaonašli preko ličnih kontakata, a njih oko 20 odsto putem oglasa.
“Poredeći odgovore onih koji su završili po starom, odnosno po bolonjskom sistemu, kada se gledaju određeni elementi studijskog programa i uslova studiranja u određenim elementima je došlo do pomaka, i možemo reći da je neočekivani rezultat istraživanja što je neočekivano pozitivno evoluiralo bolonsjske reforme”, dodao je Lažetić.
On je kazao da su ocjene koje daju oni koji su završili po Bolonji, za određene segmente studija i uslove studiranja bolji, u odnosu na one koji su završili po starom sistemu, i to prvenstveno tamo gdje je bio fokus Bolonje-u organizaciji ispita, mogućnosti obavljanja studentskih obaveza na vrijeme, kao i radu studentskih službi.
“Nastavnički kadar se nije značajno promijenio i tu su ocjene kompetentnosti obje ispitane generacije bez bitnije razlike. Mjerilo se 20 kompetencija koje su studenti stekli, i to je pokazalo da je percipirani manjak kompetencija, manji kod onih koji su završili po Bolonji”, rekao je Lažetić.
On je pojasnio da je novi sistem naročito unaprijedio sposobnost rada pod pritiskom, generisanja novih ideja, kreativnost i prezentaciju izvještaja i ideja pred publikom.
Kao prvih pet kompatencija potrebnih na radnom mjestu anketirani su izdvojili sposobnost timskog rada, komunikacije na stranom jeziku, uočavanja sopstevnih praznina znanju i njihovo premošćavanje preispitivanje ideja i jasnog argumentovanja svog mišljenja drugima.
Rukovodilac Centra za studije i kontrolu kvaliteta UCG, Mitar Mišović rekao je da su na skali od 1 do 5, diplomirani sa UCG od elementa kvaliteta i sulova studiranja najbolje ocijenili saradnju sa kolegama studentima (4,15), i stručnost nastavnog kadra (3,97), dok su studijski programi lošije ocijenjeni u odnosu na upotrebu savremenih pristupa u nastavi (3,10), i zastupljenosti praktičnih znanja (prosječna ocjena 2,74).
On je naveo da su sadržaj studijskih programa i organizaciju nastave najbolje ocijenili studenti Medicinskog, dok su mogućnost ispunjavanja obaveza na vrijeme i organizaciju nastave unutar kurseva natprosječno ocijenili oni sa Mašinskog, a Biotehnički je naročito dobro ocijenjen u domenu organizacije ispita.
Diplomirani studenti Pravnog u prosjeku su dali najniže ocjene za sve dimenzije kvaliteta sprovođenja studijskih programa.Njihove, i ocjene diplomiranih sa Fakulteta za turizam i Arhitektonskog su za većinu elemenata, lošije u odnosu na prosjek UCG.
“Diplomirani studenti UCG su generalno zadovoljni studijskim programima koje su završili, i prosječno su od 1 do 10 , dali za to ocjenu 8. Većina, njih 95 odsto, da ponovo biraju ponovo bi odlučili da studiraju, od čega bi se njih 67 odsto opredijelilo za isti fakultet”, rekao je Mišović.
Istraživanje je pokazalo da su diplomirani UCG većinu elemenata studijskih programa ocjenjuju prosječno bolje u odnosu na diplomirane univerziteta u regionu.
Odlazeći rektor UCG, Predrag Miranović, kaza je da je zadovoljan mišljenjem studenata koji su veoma pozitivno ocijenili studijske programe, ako i činjenicu da bi se veliki broj njih ponovo opredijelio za iste studije.
On je naveo da je saglassan sa ocjenom koja se tiče potrebe više prakse na pojedinim univerzitetskim jedinicama, kao što je Pravni fakultet, navodeći da će rezultati istraživanja koristiti Univerzitetu da kvalitetnije organizuje nastavne planove.
“Mi smo se pitali šta je možda bio uzrok da je medijski negativno do sada prikazana Bolonja, ako nam studenti koj su diplomirali i zaposlili se, govore da su rezultati reforme pozitivni”, dodao je Miranović.
Miranović je dodao da je zapravo akademska zajednica najviše imala sumnji uspjeh reformi.
