Bivši ministar finansija Lazar Krstić odbio je prošle godine nekoliko ponuda banaka da zamijeni rizične državne kredite u dolarima u povoljnije pozajmice u eurima.
Posljedice Krstićeve odluke da dolarski dug ne bude konvertovan u eure platiće svi građani Srbije, jer je od oktobra prošle godine do danas javni dug Srbije samo zbog skoka dolara u odnosu na euro uvećan za oko 783 miliona eura, piše beogradski “Blic”.
Poređenja radi, da bi ta suma bila ušteđena, penzioneri i zaposleni u javnom sektoru moraće dvije godine da primaju penzije i plate umanjene za 10 odsto.
Da stvar bude još gora, Srbija će i ove godine samo po osnovu kamata na dolarske kredite platiti devet milijardi dinara više nego što bi platila kamate na kredite u evrima. Kako saznaje “Blic”, pomoć Krstiću da spriječi štetu od naglog rasta dolara nisu nudile samo komercijalne banke, već i centrala Svjetske banke u Vašingtonu.
“Međunarodna banka za obnovu i razvoj nudi valutno hedžovanje svojim klijentima kako bi se pomoglo u smanjenju kamatnog i valutnog rizika”, potvrđeno je “Blicu” u Svjetskoj banci.
“Blic” prethodnih dana nije uspio da stupi u kontakt sa Krstićem i postavi mu pitanje zašto je odbio konverziju i ponašao se kao amater, poput građana koji su zanemarivali preporuke stručnjaka i uzimali rizične kredite u švajcarskim francima samo zato što su u tom trenutku bili jeftiniji. Jer iako su kamatne stope na kredite u dolarima prethodnih godina bile niže od pozajmica u eurima, za svega nekoliko mjeseci te kamate su se zbog rasta dolara uvećale čak za četvrtinu.
U Fiskalnom savjetu kažu da država treba da se zadužuje u valuti u kojoj ostvaruje prihod, a to je dinar.
“Ukoliko to nije moguće, euro je druga najbolja opcija zato što najveći dio deviznih prihoda od izvoza, između 60 i 80 odsto, ostvarujemo u eurima”, objašnjavaju u Fiskalnom savjetu.
Ekonomista Goran Nikolić objašnjava da postupak konverzije valuta sam po sebi nije skup.
“Krstiću je problem vjerovatno bio to što nije mogao do kraja da sagleda šta će se dešavati sa dolarom”, smatra Nikolić.
U Ministarstvu finansija za “Blic” kažu da “već godinama aktivno traže sistem pomoću kojeg bi se upravljalo rizikom kursa američkog dolara prema euru”.
Vratio se u Ameriku
Lazar Krstić se, kako “Blic” nezvanično saznaje, sa timom sa kojim je radio u Ministarstvu finansija vratio u Ameriku. Iako izvori ovog lista ukazuju na to da je bivši ministar od američke konsultantske kuće “Mekinsi” zapravo samo dobio neplaćeno odsustvo za rad u Vladi Srbije, u njujorškoj kancelariji ove firme to nisu mogli da nam potvrde.
