Dvadeset pet godina nakon pada Berlinskog zida, Evropom danas vlada Njemačka, a ne brisel, Pariz ili London a neprestana kriza eurozone samo učvršćuje njen položaj, ističu analitičari. “Dvaput smo potukli Nijemce a oni se opet vraćaju”, rekla je bivša britanska premijerka Margaret Thatcher nakon pada Zida 1989. strahujući da će ujedinjenje donijeti prevlast Njemačke u Evropi.

Dovoljno je sjetiti se Atine 2012. u jeku krize eurozone da bismo priznali kako su se njene strepnje obistinile: kancelarku Angelu Merkel su ondje dočekale njene fotografije s nacističkim simbolima i prptestanti nezadovoljni mjerama štednje za koje se smatra da ih je propisao Berlin.”Prije pada Zida Njemačka je bila na rubu Evrope, a danas je u središtu u geografskom, ekonomskom i u političkom pogledu”, zaključio je Karel Lannoo, direktor Instituta za evropska politička istraživanja u Briselu.”Njemačka je središte evropskog reaktora. Tokom finansijske krize Berlin je bio najvažnije mjesto u Evropi, a ne Brisel”, rekao je za AFP.Njemačka – ekonomski div EU-aUjedinjena Njemačka se zaista nametnula kao div Evropske unije koji s više od 27 posto učestvuje u proizvodnji eurozone.

S obzirom na golem ekonomski uticaj, Njemačka se zove u pomoć više nego bilo koji partner kada je riječ o pružanju finansijske pomoći zemljama koje protiskaju dugovi i o spašavanju Evrope od sloma.

Bojeći se bijesa svojih birača, Merkel je prvo odbijala uzeti novac poreznih obveznika za programe finansijske pomoći kojim se trebalo vratiti povjerenje u evropsku valutu, zbog čega je dobila nadimak “gospođa nein”.

No kancelarka je na koncu popustila obećavši pomoć Njemačke u uspostavi finansijskog sistema pomoći za zaštitu najugroženijih zemalja. Istovremeno je preuzela vođstvo omanje grupe  zemalja, uglavnom sjevernoevropskih, tražeći oštriji proračunski nadzor i nepopularne mjere sigurnosti.

“Nakon početka krize u eurozoni i rasprave o njemačkom uticaju u Evropi koja je uslijedila, posljedice pada Zida postaju vidljive u potpuno drukčijem svjetlu tek u prigodi 20. godišnjice ” tog istorijskog događaja 2009., ističe Hans Kundnani iz Evropskog vijeća za međunarodne odnose sa sjedištem u Berlinu.

Analitičari ističu da sadašnja moć Njemačke proizlazi iz njenih novijih ekonomskih uspjeha: još prije nekoliko godina, početkom 2000-ih, zemlju su čak nazivali evropskim bolesnikom.

Moć Berlina je “vjerovatno privremena”, ocjenjuje Lannoo, spominjući “dugoročne ekonomske teškoće” te zemlje, napose demografski pad i slab natalitet.

Taj stručnjak ističe i da je sadašnja ekonomska slabost Francuske pretvorila francusko-njemački par, tradicionalni pokretač Evrope, u veoma neuravnotežen tandem.

Berlin neodlučan na međunarodnom planu

Protivno očekivanjima, dok je ekonomska kriza u Evropi učvrstila uticaj Njemačke, mnogi žale što ona ne želi preuzeti vodeću ulogu na međunarodnoj pozornici.

U međunarodnoj politici Njemačku izvan Evrope smatraju najvećom silom. Merkel je, na primjer, od izbijanja ukrajinske krize razgovarala s ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom puno više nego bilo koji drugi evropski čelnik.

No unutar EU-a ipak nailazi na kritike zbog svoje povremene neodlučnosti. Dok je Francuska među prvima poslala svoje avione da učestvuju u udarima na Islamsku državu u okviru međunarodne koalicije pod vodstvom Sjedinjenih Država, Njemačka je ograničila svoje učestvovanje u vojnoj obuci kurdskih boraca.

“Njemačka nerado igra vodeću ulogu na međunarodnoj pozornici, što sprječava Evropu da to učini bez njemačkog pristanka”, rekao je Karel Lannoo.