Ukupno odobreni krediti banaka na kraju novembra iznosili su 2,51 milijardu eura, od čega je 74 odsto, odnosno 1,85 milijardi, odobreno privredi i stanovništvu. To znači da je svaki stanovnik, od ukupno 625 hiljada, u prosjeku kreditno zadužen za oko tri hiljade eura. Fizička lica su za kredite kod banaka na kraju 2014. godine dugovala 844,7 miliona, piše Dan.Ekonomski analitičar Siniša Lekić smatra da su kamate u Crnoj Gori među najvisočijim u regionu.
“Iznos ukupnih kredita govori o tome da smo prinuđeni da dižemo kredite. Kako stanovništvo, tako privreda i država, koja je gotovo cijeli svoj budžet bazirala na pozajmljivanju. Privreda i građani ne mogu redovno da servisiraju obaveze i onda ulaze u nove kredite po nepovoljnim kamatama i to je naša realnost i naš život. Obaveze koje nam dolaze na naplatu velike su i nemamo mogućnosti da sastavimo kraj sa krajem. Navikli smo da živimo na kredit, što ne treba da čudi kad je prosječna plata upola manja od potrošačke korpe“, rekao je Lekić.
Poslanik Demokratskog fronta DF Nebojša Medojević smatra da se od 2000. godine forsira politika da se previsoka potrošnja građana i privrede finansira iz tuđih izvora, odnosno iz kredita.
“Očigledno je da se i standard stanovništva, koji je jako nizak, zarade, kao i likvidnost privrede, finansira kreditima po veoma skupim kamatama. Finaneijsko tržište je potpuno pod kontrolom stranih banaka i kamate su više nego zelenaške. Dvocifrsnim kamatama na kredite praktično se izvlači novac građana na račune stranih banaka. To je politika zaduživanja i trošenja nezarađenog, što godinama dovodi do porasta duga i povećanja kreditnog zaduženja građana i do sve većeg nivoa nenaplativih kredita. Posebno su u teškoj situaciji građani, jer novim sistemom izvršitelja građani za veoma male kredite od nekoliko hiljada eura ostaju bez nekretnina vrijednih više desetina hiljada“, rekao je on.
Medojević je istakao daje premoštavanje deficita porodičnih budžeta potrošačkim kreditima i minusima na karticama veoma skupo i neodrživo, zbog čega su građani u sve većim problemima.
“Banke su, umjesto da budu pokretač privrednog razvoja i važan segmept napretka zemlje, postale zelenaške institucije koje enormnim kamatama, a posebno uzimanjem hipoteka u višestruko većoj vrijednosti od kredita za obezbjeđenje, kod običnih građana doprinose povećanoj nelikvidnosti u sistemu i naglom osiromašenju stanovništva koje ostaje bez vrijedne imovine za male kredite“, naveo je on.
Medojević smatra da treba uvesti ozbiljan sistem za zaštitu građana i uslostaviti institut ličnog bankrotstva kako bi se pokušala sačuvati egzistencija i minimum socijalnog dostojanstva dužnika.
CdM
