Razlika između aktivnih i pasivnih kamatnih stopa u septembru je iznosila 7,61 procentnih poena i povećana je u odnosu na avgust.Kamatne stope na novoodobrene kredite u bankama, prema podacima Centralne banke, porasle su u septembru, efektivna za 0,58 procentnih poena na 9,63 odsto, a nominalna za 0,24 procentna boda na 8,22 odsto, dok su kamate mikrofinansijskih institucija na novoodobrene kredite smanjene i to efektivna za 0,07 procentnih poena na 25,52 odsto, a nominalna 0,01 procentni bod na 21,45 odsto.
Prosječna ponderisana pasivna efektivna kamatna stopa u septembru je iznosila 1,28 odsto i manja je u odnosu na avgust za 0,06 procentnih poena, dok je na godišnjem nivou zabilježila pad od 0,69 procentnih poena.
Prosječna kamata na depozite fizičkih lica iznosila je 1,73 odsto, i u odnosu na avgust niža je za 0,05, dok je u odnosu na isti mjesec prethodne godine niža za 0,69 procentnih poena. Istovremeno, prosječna kamata na depozite pravnih lica iznosila je 0,75 odsto i niža je za 0,05 u odnosu na prethodni mjesec, dok u odnosu na isti period prethodne godine bilježi pad od 0,60 procentnih poena.
Nezavisni poslanik Mladen Bojanić je istakao da je konstantan rast marže koju banke naplaćuju prilikom odobravanja kredita rezultat opšte nelikvidnosti u privredi i građana, koji su primorani da plaćaju visoke kamate.
– Nema alternativnog izvora finansiranja, osim bankarskog sektora, a sa druge strane banke iskorištavaju situaciju da po tako visokim maržama, odnosno visokoj razlici između pasivne i aktivne kamate nadomjeste ogroman iznos loših kredita koje su imali u prethodnom periodu i po osnovu kojih su svojom greškom izgubili ili će izgubiti dobar dio sredstava kroz otpis, jer orgoman broj kredita koji se vode kao loši su u stvari nenaplativi, a Zakon o dobrovoljnom finansijskom restrukturiranju je očigledno mrtvo slovo na papiru i njime se ništa nije popravilo – rekao je Bojnić.
U situaciji kad je u blokadi trećina kompanija koje posluju u Crnoj Gori, a koje nemaju drugi izvor finansiranja, kako je naveo, ponuđeno im je da kod banaka po visokim kamatama uzimaju kredite kako bi pokušali da spasu svoj biznis.
– Mislim da se ne radi o razvijanju bilo kakvog biznisa, već o pukom preživljanju privrede i građana, rekao je on.
Bojanić je naglasio da privatne banke nijesu osnovane da bi bile podrška privredi, kako se to često pogrešno predstavlja, već da je njihov osnovni cilj uvećanje profita.
Ekonomski analitičar Siniša Lekić kazao je da politika kamatnih stopa banaka koje posluju u Crnoj Gori u poslednje dvije godine ima tendenciju blagog pada.
– Međutim, taj privid pada je samo rezultat ponude i tražnje za kreditima, te stoga banke još uvijek drže visoke kamate. Naravno, smanjenjem plasmana kredita dolazi i do smanjenja prihoda banaka i one su Počele da smanjuju kamate na štednju, da bi nadomjestile taj gubitak, jer su banke u Crioj Gori navikle da dosta dobro posluju, u prilog čemu ide i njihov broj u odnosu na broj stanovnika i veličinu tržišta Crne Gore – rekao je on.
Lekić smatra da je tražnja za kreditima i dalje dosta velika, ali da su banke pooštrile uslove za odobravanje kredita, odnosno procjenu rizika i obezbjeđenja kredita.
– Očigledno je da banke više ne daju kredite u mjeri u kojoj su ih nekada odobravali, posebno stanovništvu i preduzećima koja nemaju pozitivne bilanse u prethodnih nekoliko godina. Velike firme i preduzeća očekuju neke kredite uz državne garancije po kamatnim stopama od tri do četiri odsto, koje odobrava Investiciono razvojni fond, ali je tih kredita malo i to je dosta politički obojeno, a smatram i da nije dovoljno transparentno, rekao je on.
Ukupno odobreno 2,54 milijarde kredita
Prema podacima CVCG unupno odobreni krediti banaka su na kraju septembra tekuće godine iznosili 2.543,6 miliona, što je rast od 2,8 odsto na mjesečnom, odnosno 4,1 odsto na godišnjem nivou.
Depoziti u bankama u septembru su iznosili 2,623,9 miliona eura, i bilježe rast od jedan na mjesečnom nivou, dok u odnosu na septembar 2014. grdine bilježe rast od 15,7 odsto.
Na drugoj strani, prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na odobrene kredite, koja obuhvata sve njihove troškove, u septembru je porasla 0,03 procentna poena i iznosila je 8,89 odsto.
Izvor: Dan
