Za izgradnju gasovoda u Crnoj Gori dužine 94,1 kilometar i šest pratećih postrojenja potrebno je 118,7 miliona eura, 3,5 godina gradnje – navodi se u inoviranoj listi prioritetnih infrastrukturnih projekata, koju je u subotu nakon sjednice objavila Vlada. Gasovod (IAP i TAP) bi, kako se takođe navodi u dokumentu, išao od Hrvatske, preko BiH, Crne Gore i dalje za Albaniju.
Projekat je prepoznat od strane Energetske zajednice i ENTSOG-a kao važan činilac evropske gasne infrastrukture i nalazi se na njihovoj PMI listi.
“Za sada je urađeno samo idejno rješenje. Treba uraditi idejni projekat na osnovu sprovedenih istražnih radova, elaborat o eksproprijaciji zemljišta, revidirati studiju izvodljivosti i uraditi glavni projekat”, objašnjeno je u dokumentu. Mjere Prečnik cijevi gasovoda trebalo bi da bude 800 DN, a maksimalni dozvoljeni pritisak 70 bara.
U Master planu gasifikacije Crne Gore s izvještajem o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu i smjernicama za planiranje prioritetnih investicija, koje je Vlada usvojila ranije, navodi se i računica za kompletnu gasifikaciju dužine 570 kilometara. Za nju je, po procjenama, potrebno od 303 do 394 miliona eura. Izrada Master plana odobrena je u sklopu desetog poziva Investicionog okvira za Zapadni Balkan (WBIF). U planu se analiziraju IAP, gasovodi na obalnom području, ali i Cetinje – Podgorica, prema Nikšiću i do Berana.
“Tri varijante trase prenosnog gasovoda do Podgorice i od nje ka sjeveru razmatrale su se u pogledu uticaja na okolinu i pitanja budućih izdavanja dozvola. Sve tri varijante počinju kod IAP-a – jadransko-jonski, ali na različitim priključnim mjestima, pa se spajaju blizu Cetinja i idu prema Goljemadima. Dužina gasne mreže izračunata je za svako naselje. Prvo su razmatrani ogranci ka Podgorici i Nikšiću. Prikazani su i priobalni kraći ogranci prema Ulcinju, Tivtu, Kotoru i Herceg Novom. Drugi veći dio sistema bazira se na velikom ogranku prema Podgorici koji se proteže na sjeveroistok do Berana. Od tog magistralnog gasovoda odvajaju se transportni cjevovodi prema svim opštinskim centrima u centralnoj i sjevernoj Crnoj Gori”, objašnjeno je u dokumentu.
Ako se izgrade svi gasovodi prema većim opštinskim centrima, kako je procijenjeno, očekuje se da će potrošnja prirodnog gasa do 2040. narasti na 588 mcm. Podsjećaju da potencijalna neposredna potrošnja gasa u Crnoj Gori iznosi do 287 miliona kubika u 2013. koja je bazna godina. Cijene Ocijenjeno je da će izgradnja sistema uveliko zavisiti od finansijske održivosti IAP sistema.
Očekivana referentna vrijednost tarife za prenos gasa je 2,5 eura cts/m3. Ako se lokalne prenosne linije smatraju odvojenim od IAP-a, tada je prenosna tarifa za sve modele viša. Tarifa izračunata sa svim velikim potrošačima i proizvođačima energije je 3,83 eura cts/m3 što je 45 odsto više od referentne. Prva faza razvoja lokalnog prenosnog sistema treba se usredsrediti na obalna područja, potom ogranak prema Podgorici, a zatim prema Nikšiću. Razlika prenosne tarife za ogranke Podgorica i Nikšić relativno je mala, što znači da se obje dionice mogu razvijati istovremeno. Razvoj obalnog prenosnog sistema povećaće ukupnu tarifu za prenos gasa za 13 odsto, ogranka Podgorica za 38 odsto, a za Nikšić za 46 odsto.
“S optimiziranom tarifom prenosa od oko 2 eura cts/m3, razvoj IAP obalnih prenosnih sistema i interkonekcije Podgorica trebao bi biti konkurentan za tržište snabdijevanja pod procijenjenim ulaganjem i tržišnim uslovima “, navedeno je, između ostalog, u dokumentu.
Pobjeda
