U maju ove godine skoro neprimijećeno je prošla poseta bivšeg državnog sekretara SAD Džona Kerija i američkog investitora Tima Kolinsa Srbiji kada su razgovarali i sa predsjednikom Republike Aleksandrom Vučićem i sa predsjednicom Vlade Anom Brnabić.
Međutim, ova posjeta mogla bi imati značajne dugoročne posljedice za srpsku ekonomiju s obzirom da je prema nezvaničnim informacijama do kojih je list Danas došao, investicioni fond Tima Kolinsa, Riplvud advajzoriz, ranije Riplvud holdings, preko Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija dao ponude za državne udjele od po 20 odsto u Telekomu Srbije i Komercijalnoj banci. Rok važenja ponude je 120 dana i po svemu sudeći vlasti su skloni da je prihvate. Na ovaj način bi mogla biti započeta privatizacija dvije možda najvrijednije državne kompanije za koje se već godinama planira prodaja državnih ujdela.
Država je pokušala već dva puta da proda svoj udio u Telekomu, ali neuspješno, zbog nezadovoljavajuće visine ponuda. Prvi put je vlada Mirka Cvetkovića 2011. godine ponudila 51 odsto akcija i odbila tada najveću ponudu Telekoma Austrija od 1,1 milijardu eura. Nakon četiri godine vlada Aleksandra Vučića je stavila na prodaju 58 odsto akcija države i mada nikada nije objavljeno kolika je bila najbolja ponuda, Vučić je na jednoj konferenciji izjavio da je iznosila šest godišnjih EBITDA (operativni profit) što, kada se primijeni na poslovne rezultate iz 2014. godine, znači da je ponuda za državni paket iznosila 1,3 milijarde eura. To takođe znači da je cjelokupna kompanija vrednovana oko 150 miliona eura manje nego 2011. godine.
Vrijednost ponude američkog fonda koji upravlja sa oko 10 milijardi dolara i u portfoliju ima akcije, recimo, Japan telekoma je nepoznata, ali dobar parametar bi mogao biti cijena koju je sam Telekom platio 2011. godine grčkom OTE za otkup sopstvenih 20 odsto akcija. Tada je Telekom Srbija platio cijelih 380 miliona eura Grcima i to u dosta nepovoljnijem makroekonomskom i međunarodnom okruženju nego što je to danas slučaj. U vlasničkoj strukturi nacionalnog telekomunikacionog operatera dominira država sa 58,1 odsto, 20 odsto ima sam Telekom, a ostatak drže mali akcionari, građani i zaposleni koji su dobili besplatne akcije. Ovo znači da bi kupovinom 20 odsto državnih akcija investitori dobili i pravo upravljanja srazmernim delom sopstvenih akcija Telekoma, koje nikome nije jasno zašto još nisu poništene.
Druga „zlatna koka” među državnim preduzećima je Komercijalna banka u kojoj država ima 41,75 odsto akcija, a među značajnijim akcionarima su i EBRD sa 24,4 odsto, Međunarodna finansijska korporacija (IFC – dio Svetske banke) sa 10,15 odsto, njemački investicioni fond Deg sa 4,6 odsto i švedski fond Svedfund sa 2,3 odsto. Berzanska cijena jedne akcije Komercijalne banke je prekjuče bila 2.100 dinara, čime se cijela banka vrednuje na oko 300 miliona eura, te 20 odsto na 60 miliona eura. Upućeni kažu da cijena akcije na berzi ozbiljno potcjenjuje vrijednost banke. S druge strane, jedan od parametara bi mogla biti i put opcija koju imaju EBRD i IFC. Naime u ugovoru o partnerstvu iz 2006. godine sa državom, ovi fondovi su „izboksovali” klauzulu po kojoj imaju pravo da, ukoliko banka ne bude privatizovana, prodaju državi svoj udio i to za oko 252 miliona eura, kako je prije dvije godine izjavila premijerka Ana Brnabić.
Ako bi ova vrijednost bila neki parametar, 20 odsto akcija banke bi vredelo blizu 150 miliona eura, dva i po puta više od berzanske vrijednosti. Osim ugovora sa EBRD, država je i u prošlom stendbaj, ali i sadašnjem IPC aranžmanu sa MMF-om izrazila namjeru da proda Komercijalnu banku i to do kraja naredne godine. Inače, Riplvud holdings je obavio sličnu transakciju 2014. u Litvaniji gdje je od države zajedno sa drugim investitorima kupio većinski udio u Citadel banci (75 odsto za 74 miliona eura), dok je manjinski partner u banci sa 25 odsto ostao EBRD.
(Nova ekonomija)
