EU treba da omogući balkanskim državama pristup fondovima za razvoj infrastrukture i prestane da podržava lokalne autokrate kako bi se smanjio štetan uticaj Kine, neki su od zaključaka najnovije studije američkog Centra za analizu evropske politike (CEPA).

Kako se navodi u analizi, Kina javno podržava zemlje zapadnog Balkana na putu ka EU, ali kineske investicije u regionu u sklopu inicijative „Pojas i put” (BRI) imaju negativan efekat na šanse tih država da postanu članice.

„Specifični načini na koje “Pojas i put” ometa integraciju zapadnog Balkana u EU razlikuju se u izvjesnoj mjeri od države do države, ali prije svega uključuju tzv. ’dužničku diplomatiju’, promovisanje ekološke politike u neskladu sa standardima EU i iskorišćavanje i podržavanje korupcije u pojedinim vladama”, navodi se u izvještaju.

Izraz „dužnička diplomatija” odnosi se na politiku Kine da finansira infrastrukturne projekte kako bi zemlje koje pozajmljuju novac bile „zarobljene” u dugu koji ih čini otvorenim za kineski uticaj.

Primer za ovo je izgradnja autoputa Beograd-Bar, za koju se Crna Gora zadužila kod kineske Eksim banke, što je za posledicu imalo skok duga te zemlje na 80 odsto BDP-a u 2018 godini.

Kako se navodi u analizi, kineski zajmovi su privlačni zemljama zapadnog Balkana zato što su sredstva koja ove države primaju za razvoj infrastrukture kroz evropske IPA fondove neadekvatna.

EU treba da pruži kandidatima i potencijalnim kandidatima za članstvo pristup Strukturnim fondovima i Kohezionom fondu, koji su trenutno rezervisani za zemlje članice, u zamenu za povinovanje propisima EU u postupcima javnih nabavki, koji su trenutno obavezujući samo za članice, dodaje se, prenosi Nova ekonomija.

Evropska unija takođe treba da promijeni način na koji je tretirala zapadni Balkan godinama unazad i prekine sa politikom „stabilokratije”, odnosno podrške autokratskim liderima zarad stabilnosti u regionu.

„Umjesto da joj parola na zapadnom Balkanu bude ’stabilnost’, EU treba da pokaže da se jasno razlikuje od Kine i povrati kredibilitet u regionu tako što će podržavati i sarađivati sa istinski demokratskim reformatorima gdje god ih može naći”, navodi se u analizi.

Predlaže se i da predsjednik Sjedinjenih Američkih Država posjeti region i potvrdi američku podršku evropskoj budućnosti zapadnog Balkana.