Mile Gujić, Normal Company, novi je predsjednik Odbora udruženja građevinarstva i industrije građevinskih materijala Privredne komore Crne Gore, odlučeno je na sjednici 13. marta 2018. godine. Takođe, Ilija Radulović, Ing Invest, izabran je da uz Gujića predstavlja ovaj odbor u Skupštini Privredne komore.

Pred članovima Odbora bili su zakoni o planiranju prostora i izgradnji objekata, kao i o Privrednoj komori, te informacije o poslovanju u ovom sektoru u 2017. i dualnom obrazovanju. Odbor je usvojio Izvještaj o radu za prošlu godinu.

Sjednicu je vodila potpredsjednica Komore Ljiljana Filipović, a u radu su pored članova učestvovali predstavnici Ministarstva održivog razvoja i turizma Dragana Čenić, Marko Čanović, Tatjana Vujošević i Rina Ivančević, te rukovodioci sektora u Komori – za pravne i opšte posloveMitar Bajčeta i edukaciju dr Mladen Perazić.

Novi Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata je stupio na snagu 14. oktobra 2017. godine, kazala je Dragana Čenić, generalna direktorica Direktorata za planiranje prostora.

Reforme planiranja i izgradnje polaze od održivog razvoja i odnose se na stvaranje uslova za podsticanje preduzetničke inicijative i ulaganje stranog kapitala, efikasnije investiranje, kvalitetnu valorizaciju prostora, te strateškog opredjeljenja da se racionalno koriste resursi i razvija ekološka država uz primjenu principa održivog razvoja.

Za preduzetničke inicijative i nove investicije izuzetno je važno propisivanje procedura koje će obezbijediti brzo donošenje planskih dokumenata, kao osnovnog preduslova za građenje objekata..

Novine koje donosi Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata odnose sa na donošenja Prostornog i Plana generalne regulacije Crne Gore; nadležnost za izdavanje licenci za privredne subjekte – vođenje registara; uslove za izradu planske i projektne dokumentacije, reviziju, nadzor, usklađivanje poslovanja privrednih društava i inspekcijske organe; UT uslove i prijave građenja; složene inženjerske objekte – građevinske dozvole i pribavljanje upotrebnih; funkcionisanje institucije glavnog državnog i gradskog arhitekte; elaborat parcelacije i kompletiranje urbanističke parcele; komunalno opremanje i izračunavanje iznosa naknada; državne smjernice razvoja arhitekture; funkcionisanje elektronske komunikacije sa javnom upravom, upotrebu Geoportala i zajedničke baze planske dokumentacije Ministarstva; legalizaciju objekata te planiranje i infrastrukturno opremanje postojećih neplanskih naselja.

Govoreći o legalizaciji objekata, generalni direktor Direktorata za razvoj stanovanja Marko Čanović kazao je da je od stupanja Zakona na snagu podnijeto svega 900 zahtjeva za legalizaciju nelegalnih objekata, od 100.000 koliko se procjenjuje da ih ima. Čanović smatra da je razlog ovako malom broju prikupljanje obimne dokumentacije za ovaj postupak, te on očekuje da će broj zahtjeva vremenom biti mnogo veći. Rok za prijavu nelegalnih objekata je do 15. jula 2018. godine, a zahtjev se podnosi u jedinicama lokalne samouprave. Prikupljena sredstva od legalizacije biće iskorišćena za izgradnju komunalne infrastrukture.

Novim Zakonom prestaje da važi Zakon o regularizaciji neformalnih objekata. Novina je ukidanje građevinske i upotrebne dozvole i uvođenje prijave radova sa dokumentacijom propisanom zakonom kao uslova za građenje uz mnogo veći inspekcijski nadzor. Obaveza izdavanja građevinske i upotrebne dozvole ostaje za slučajeve građenja složenog inženjerskog objekta i izdaje je Ministarstvo održivog razvoja i turizma. Potreba za dobijanjem građevinske dozvole, bila je ocjenjena kao velika administrativna i biznis barijera, te ovo može veoma pozitivno da utiče na lakoću poslovanja sektora.

Tatjana Vujošević, generalna direktorica Direktorata za građevinarstvo, istakla je da elektronska komunikacija pri planiranju, izgradnji, izdavanju licenci i legalizaciji bespravnih objekata

u potpunosti eliminiše papirnu formu komunikacije i izrade projekata, što je značajno smanjenje troškova i za investitora i za administraciju.

Rina Ivančević, generalna direktorica Direktorata za inspekcijske poslove i licenciranje, kazala je da je u skladu sa Zakonom, formirana nova, Urbanističko-građevinska inspekcija koja kontroliše sve što se tiče građenja objekata, od izdavanja urbanističko-tehničkih uslova praćenja, izrade i usklađenosti projektne dokumentacije sa odgovarajućim dokumentima, potom licence, bespravne, a uskoro i privremene objekte i drugo.

Privrednici su tokom rasprave tražili pojašnjenja pojedinih rješenja iz novog zakona. Između ostalog ih je interesovalo da li pod novu regulativu potpadaju objekti započeti u vrijeme važenja prethodne, na što im je negativno odgovoreno, odnosno da stari Zakon važi za sve objekte u izgradnji koji su dobili građevinske dozvole.

Sekretar Odbora Balša Rakčević predstavio je Informaciju o poslovanju u sektoru za 2017. Ukupna vrijednost izvršenih građevinskih radova iznosila je 579,8 miliona eura i veća je 51,5% u odnosu na prethodnu godinu, dok je, mjereno efektivnim časovima rada, veća 24.5%.

Najveći uticaj na građevinski sektor u ovom periodu ima izgradnja prioritetne dionice Smokovac -Uvač – Mateševo autoputa Bar – Boljare. Do sada je Država Crna Gora kompaniji CRBC kao izvođaču radova isplatila 216,2 miliona eura. Na gradnji je angažovano više od 3.000 radnika. Vrijednost ugovorenih radova, koji su povjereni lokalnim kompanijama su već dostigli minimalno ugovorenih 30%. Razmatraju se modaliteti za nastavak autoputa, imajući u vidu da je Srbija, takođe sa kompanijom CRBC, potpisala Memorandum o saradnji na projektu izgradnje nastavka dionice od Čačka prema Boljarima.

Nastavljene su aktivnosti u okviru valorizacije potencijala Bjelasice i Komova. Potpisan je ugovor sa sarajevskom kompanijom „Euro asfalt“, o izgradnji puta od Kolašina do Berana, vrijedan 34,7 miliona eura.

U pripremi je treća faza projekta 1000 plus stanova. U dosadašnjoj realizaciji projekta, građevinske firme su prihodovale 15,86 miliona eura.

U cilju ostvarivanja planiranih zadataka za naredni period potrebno je:

• Pratiti implementaciju Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata.
• Razmotriti mogućnost supstitucije uvoza građevinskog materijala revitalizacijom postojećih objekata i opreme i nabavkom nove, čime bi se omogućila valorizacija raspoloživih resursa (drvna masa, mineralni resursi) i pokrenula domaća privreda;
• Raditi na animiranju domaćih i inostranih kompanija da finansiraju i grade kvalitetne državne projekte kroz privatno-javno partnerstvo;
• Ubrzati procese vezane za izgradnju saobraćajne infrastrukture, imajući u vidu da je EU, kroz Berlinski proces, već utvrdila i podržala glavne saobraćajne koridore koji će povezati Region. U tom smislu podići na viši nivo regionalnu međudržavnu komunikaciju;
• Potrebno je kroz sistem srednjeg obrazovanja osposobljavati i animirati mlade za rad u građevinskoj djelatnosti u cilju smanjenja broja nezaposlenih sa srednjim obrazovanjem (zanatskim) i manjeg angažovanja sezonske radne snage iz zemalja okruženja;
• Ubrzati sudske procedure prilikom rješavanja privrednih sporova povećanjem stepena saradnje izmedu sudova, inspekcijskih službi, policijskih, carinskih i drugih organa.
• Pojačati inspekcijski nadzor i suzbijati sivu ekonomiju i tako spriječiti uvoz i ugradnju građevinskih materijala sumnjivog kvaliteta;
• Rješavati problem nelikvidnosti blagovremenim izmirivanjem obaveza države i poslovnih subjekata;
• Smanjiti troškove učesnicima u postupku javnih nabavki (visoke naknade za otkup tenderske dokumentacije, za izdate garancije i provedene hipoteke, kao i veliki broj ovjerenih fotokopiranih dokumenata), smanjiti žalbene rokove;
• Veće učešće naših građevinskih kompanija u projektima sa internacionalnim kompanijama u Crnoj Gori, doprinijeće sticanju znanja o primjeni EU standarda, što će uticati na poboljšanje gradnje i stručnog nadzora, a sve u cilju veće bezbjednosti ljudi i stabilnosti objekata;
• Povezivanje preduzeća u klastere uz aktivno učešće Vlade, Privredne komore, lokalne samouprave, Univerziteta i drugih, radi zajedničkog nastupa na domaćim i inostranim tržištima.

Izvor: Privredna komora Crne Gore