Od oko 51.000 zahtjeva za legalizaciju bespravno sagrađenih objekata do sada je obrađeno oko 30.000, a procjena Ministarstva održivog razvoja i turizma (MORT) je da će do kraja ove godine biti završena obrada svih zahtjeva.

Pomoćnik ministra turizma i održivog razvoja Marko Čanović za “Vijesti” je kazao da je od ukupnog broja obrađenih zahtjeva, postupak prekinut u 1.962 predmeta zbog neusklađenosti sa planovima, a u 207 predmeta zbog rješavanja imovinskopravnih odnosa.

“Zakon o planiranju i izgradnji objekata predviđa da se rješenje o legalizaciji može donijeti za bespravni objekat koji je izgrađen u skladu sa osnovnim urbanističkim parametrima važećeg planskog dokumenta donesenog do stupanja na snagu ovog zakona, odnosno planskog dokumenta donesenog shodno zakonom propisanom procedurom ili se postupak prekida do donošenja Plana generalne regulacije. Uz to, rješenje o legalizaciji se donosi ako su riješeni imovinskopravni odnosi na objektu i zemljištu na kome je objekat izgrađen, tako da je to jedan od razloga za prekid postupka. Nakon rješavanje prethodnog pitanja, odnosno donošenja planske dokumentacije ili rješavanja imovinskopravnih odnosa postupci će se nastaviti”, objasnio je Čanović.

Naplaćeno pola miliona

Prema podacima iz jula ove godine, kako je naveo Čanović, u najvećem broju opština je visok procenat obrade podnijetih zahtjeva – u Bijelom Polju, Kolašinu, Petnjici i Kotoru svi primljeni zahtjevi su obrađeni, dok je u pojedinim opštinama procenat obrade zahtjeva i do 90 odsto od ukupnog broja.

“Prema dosadašnjoj dinamici procjena je da će se obrada zahtjeva završiti do kraja ove godine.To iz razloga što je u pojedinim opštinama podnijet veliki broj zahtjeva sa nepotpunim podacima, ali i zbog nedostatka administrativnih kapaciteta”, pojasnio je Čanović.
On je kazao da podaci iz jula ove godine pokazuju da je obračunat i naplaćen dio prihoda od naknade za komunalno opremanje za bespravne objekte u iznosu od oko pola miliona eura i da se taj novac slio u opštinske budžete, dok je ukupno za tu naknadu obračunato oko 650.000 eura.

“Naknada za komunalno opremanje građevinskog zemljišta, po zahtjevu vlasnika bespravnog objekta može da se se plaća jednokratno ili u jednakim mjesečnim ratama na period od 10 ili 20 godina. Naplaćena suma pokazuje da je u najvećem broju do sada donijetih rješenja naknada isplaćena jednokratno, te postoji razlika između naplaćenog i obračunatog iznosa. Shodno članu 169 Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata opština je dužna da novac ostvaren od naknade za komunalno opremanje građevinskog zemljišta za bespravne objekte i naknade za korišćenje prostora iz člana 168 ovog zakona, koristi za komunalno opremanje građevinskog zemljišta i za obezbjeđivanje alternativnog smještaja, u skladu sa tim zakonom. Znači, novac prikupljena u procesu legalizacije će se ulagati u one prostore na kojima su izgrađeni bespravni objekti, u izgradnju nedostajuće infrastrukture, objekata od javnog interesa. Krajnji cilj, odnosno rezultat koji očekujemo je podizanje kvaliteta života građana i uređen i opremljen prostor” rekao je Čanović.

Decenijski problem

Čanović je kazao da je postupak legalizacije kompleksna procedura koja obuhvata provjeru više uslova i postupanja su određena specifičnošću svakog od njih.

“Formulisanjem utvrđene procedure vodili smo računa da se kroz ovaj proces osigura prvenstveno bezbjednost i sigurnost građana koji u njima žive ili borave, ali i pravna sigurnost imovine i uvećanje vrijednosti te imovine. To se može postići samo cjelovitom procedurom koja rezultira rješavanjem imovinskopravnih odnosa, provjerom stabilnosti objekata izgrađenih suprotno propisima i uvođenjem tih objekta u sistem planiranja prostora, u skladu sa pravilima struke. Uska grla u procesu legalizacije kao što je izrada elaborata od strane ovlašćenih geodetskih organizacija, ali i pitanje ovjere elaborata od strane katastara su bila očekivana. Već je nevedeno da se i opštine susreću sa problemom nedostatka administrativnih kapaciteta, u dijelu rješavanja po zahtjevima za legalizaciju” naveo je Čanović.

On je rekao da je činjenica da se problem bespravne gradnje koji je nastajao decenijama ne može riješiti u kratkom roku, te je zakonom uspostavljena procedura sa ciljem provjeravanja svih relevantnih činjenica neophodnih za legalizaciju.

“Zakonom je omogućeno da se objekti koji su izgrađeni bespravno – suprotno propisima o gradnji i drugim pozitivnim propisima – legalizuju u zakonom propisanoj proceduri koja okončanjem rezultira pravnom sigurnošću i povećanjem vrijednosti imovine”, zaključio je Čanović.

Zahtjev opština za produženje roka još na čekanju 

Rok za legalizaciju je istekao 16. jula prošle godine, a Zajednica opština je tražila krajem decembra da MORT dozvoli predaju zahtjeva za legalizaciju do dana donošenja plana generalne regulacije države koji prema Zakonu o planiranju i izgradnji objekata treba da se donese do oktobra 2020. godine. Iz MORT-a je ranije rečeno da raspisivanje novog roka za podnošenje zahtjeva za legalizaciju se može razmotriti nakon uspostavljanja evidencije bespravnih objekata, do koje će se doći kada se preklope podaci sa orto-foto snimka i podaci o broju podnijetih zahtjeva.

Čanović je rekao da je orto-foto snimak već operativan i da je krajem marta ove godine organizovana obuka za predstavnike opština za rukovanjem podacima orto-foto snimanja, odnosno isporučenim softverom.

“Orto-foto snimak je dostavljen Upravi za nekretnine i proces preklapanja snimka sa katastarskim parcelama je u toku, kako je predviđeno zakonom. Nakon ovog procesa izvršiće se preklapanje podataka sa orto-foto snimka i podataka o podnijetim zahtjevima za legalizaciju što je obaveza opština”, objasnio je Čanović

MORT dao četiri saglasnosti za naknadu za korišćenje prostora

Čanović je kazao da su opštine Petnjica, Šavnik, Danilovgrad i Glavni grad Podgorica dobile saglasnost na predloge odluka o utvrđivanju naknade za korišćenje prostora.

Ta naknada će se plaćati za korišćenje zemljišta za one objekte za koje nije podnijet zahtjev za legalizaciju.

“Opštine Petnjica i Šavnik su predlozima utvrdile stopu od 0,5 odsto, Danilovgrad jedan odsto, a Glavni grad 1,5 odsto prosječne cijene građenja metra kvadratnog novoizgrađenog stambenog objekta u Crnoj Gori. Shodno zakonu, naknadu utvrđuje opština, a plaćaće je vlasnici bespravnih objekata koji su evidentiran na orto-foto snimku, a za te objekte nije podnijet zahtjev za legalizaciju, kao i vlasnici bespravnih objekata za koji je donijeto rješenje o odbijanju zahtjeva za legalizaciju”, kazao je Čanović.

Naknada će se plaćati na godišnjem nivou, a visina naknade po metru kvadratnom bespravnog objekta može iznositi od 0,5 odsto do dva odsto prosječne cijene građenja metra kvadratno novoizgrađenog stambenog objekta u Crnoj Gori koju objavljuje MONSTAT za godinu koja prethodi godini za koju se naknada utvrđuje.

“Godišnja naknada za korišćenje prostora, može iznositi od 3,55 do 14,20 eura po metru kvadratnom, u zavisnosti od visine, načina i kriterijuma plaćanja godišnje naknade koju utvrđuje nadležni organ opštine. U Crnoj Gori, prema preliminarnim podacima MONSTAT-a, prosječna cijena građenja stanova u novogradnji za 2018. godinu iznosi 710 eura po metru kvadratnom. Za Glavni grad prosječna cijena građenja iznosi 620, za primorski region 945, za središnji region 541, a za sjeverni region 527 eura”, kazao je Čanović.