Vlada u tehničkom mandatu Dritana Abazovića planira da ponudi Briselu novi model produženja programa ekonomskog državljanstva, po kojem bi novac od projekta bio usmjeren isključivo za vraćanje kineskog kredita za auto-put. Kontroverzni projekat je zvanično završen 31. decembra, ali u dijelu javnosti, Briselu i Vašingtonu postoji skepsa u iskrenost takve najave.

Prema novom modelu, koji trenutno razrađuje Vlada, premijer i Ministarstvo finansija, prodaja tzv. zlatnih pasoša bi doživjela izmjene u smislu slivanja svog novca na jedan žiro-račun, a prikupljena sredstva bi bila, kako tvrde, usmjerena kineskoj Eksim banci.

Dva izvora iz Vlade su saopštila ,,da nije tačan utisak dijela evropskih krugova, Vašingtona i dijela javnosti da ovim programom u Crnu Goru stižu milioni sumnjivog novca“. Takve optužbe su došle od strane lidera Demokratskog fronta koji tvrde da je riječ o velikoj korupciji.

MALTEŠKI MODEL

– Ovo je program gdje se provjerava porijeklo novca koji pristiže – tvrdi izvor iz vrha crnogorske Vlade.

Novi model bi bio sličan onom iz Malte gdje jedan pasoš košta 650 hiljada eura za razliku od crnogorskog gdje je potrebno ulaganje od 250 do 450 hiljada eura.

Pobjeda je još ranije objavila da Abazovićeva Vlada u tehničkom mandatu planira da u nekoliko narednih mjeseci dodijeli još stotine počasnih državljanstava iako je taj kontroverzni projekat završen 31. decembra 2022. godine.

Osnova za dodjelu je da projekat nije ukinut već završen, pa se u proceduri i dalje nalazi još 240 aplikacija, za 240 aplikanata i 547 članova porodice koji su zahtjeve predali do 31. decembra prošle godine.

– To faktički znači da bi u narednih nekoliko nedjelja moglo biti dodijeljeno još nekoliko stotina ekonomskih državljanstava mahom ruskim i kineskim državljanima, koji su ohrabrivani da uoči završetka projekta masovno apliciraju – rekao je Pobjedi izvor blizak izvršnoj vlasti.

Odlukom da se projekat ne ukine već da se rješavaju pozitivno zahtjevi koji su u proceduri – a kojih je ogroman broj – Vlada je suštinski zaobišla preporuke Brisela koji su decidno preko svojih najvećih predstavnika tražili ukidanje projekta.

OBEĆANJA

Na to obećanje je nedavno podsjetila i portparolka Evropske komisije Ana Pisonero Hernandez koja je decidno kazala da je obećanje ,,ukidanje tog projekta do kraja 2022. godine“.

U informaciji o realizaciji programa navodi se da je, prema podacima Agencije za investicije, od početka realizacije programa zaključno sa 30. decembrom 2022. godine, predato ukupno 1.112 zahtjeva.

– Ukupno je donijeto 807 rješenja o prijemu u crnogorsko državljanstvo, i to za 244 aplikanta i 563 za članove porodice. U proceduri se nalazi još 240 aplikacija, za 240 aplikanata i 547 članova porodice – stoji u vladinom dokumentu.

Odlazeći premijer Dritan Abazović rekao je prošle sedmice da je Vlada uvažila zahtjev EU i da je 31. decembra prošle godine prestao program ekonomskog državljanstva.

Abazović, međutim, nije rekao da li je, kada i kojom odlukom Vlada stopirala program ekonomskog državljanstva.

Da će Vlada ipak nastaviti sa odobravanjem ekonomskih državljanstava, možda u nešto manjem obimu, potvrđuju riječi odlazećeg premijera na sjednici Vlade da će se razmatrati samo oni zahtjevi koji su pristigli do 31. decembra 2022.

Kroz program ekonomskog državljanstva u Crnoj Gori se realizuju projekti ukupne vrijednosti 444,32 miliona eura.

To se može vidjeti u informaciji o aktivnostima realizacije Posebnog programa ulaganja od posebnog značaja za privredni i ekonomski interes Crne Gore koji je završen 31. decembra 2022. godine, a koju je Vlada usvojila na posljednjoj sjednici.

U informaciji se navodi da je uvođenje posebnog programa učinjeno u cilju razvoja Crne Gore, odnosno privlačenja stranih investicija koje će intenzivirati razvojne projekte u sektoru turizma, poljoprivrede i prerađivačke industrije, na ukupnom području Crne Gore, kao i intenzivnijeg razvoja manje razvijenih opština.

– Vlada je na Listu razvojnih projekata u oblasti turizma uvrstila 16 projekata. Radi se o planiranim ulaganjima ukupne visine od 444,32 miliona eura, kapaciteta 2.764 smještajne jedinice visoke kategorije. U biznis planovima ovih

projekata je definisano da će se u okviru njihove realizacije stvoriti mogućnost za otvaranje novih 1.847 radnih mjesta – navodi se u informaciji.

EK je u svom posljednjem Izvještaju za Crnu Goru za 2022. godinu ponovila ranije kritike na račun programa ekonomskog državljanstva, naglašavajući i da je Vlada Abazovića, umjesto da uđe u fazu gašenja ovog programa, smanjila finansijske kriterijume, odnosno bankarsku garanciju za 2,5 miliona eura na milion eura, za prijem po osnovu ovog programa, ali i dodala neke druge privilegije već privilegovanim podnosiocima zahtjeva za ekonomsko državljanstvo.

– Ovaj program uspostavlja rizike kao što su pranje novca, utaja poreza, finansiranje terorizma, korupcija i infiltracija organizovanog kriminala i treba ga prekinuti – kaže EK u generalnim preporukama. U dijelu gdje se ovo pitanje detaljno elaborira poruka je decidnija: ,,U svom četvrtom i petom izvještaju u okviru mehanizma suspenzije viza, EK je preporučila Crnoj Gori da što prije u potpunosti ukine šemu ekonomskog državljanstva“.

Koordinaciono tijelo nastavlja rad

Da Vlada ima krajnje neiskren pristup prema ispunjavanju svojih međunarodnih obaveza, svjedoči i činjenica da je i pored obećanja Briselu da će ukinuti program, 22. decembra – formirala koordinaciono tijelo za analizu i praćenje programa ekonomskog državljanstva?! Iako je, po tvrdnjama Vlade, projekat završen, ipak Koordinaciono tijelo nije ukinuto već nastavlja rad.

Kako se može vidjeti u dokumentu objavljenom na sajtu Vlade, Koordinaciono tijelo za analizu Posebnog programa ulaganja od posebnog značaja za privredni i ekonomski interes Crne Gore činiće predstavnici ministarstava ekonomskog razvoja i turizma – predsjednik, te Ministarstva unutrašnjih poslova – potpredsjednik.

– Članovi će biti predstavnici ministarstava ekonomskog razvoja i turizma, finansija, pravde i vanjskih poslova. Takođe, biće izabran i po jedan član iz kabineta predsjednika Vlade i Generalnog sekretarijata Vlade. Članovi će biti i zaštitnik imovinsko-pravnih interesa Crne Gore, predstavnici Agencije za investicije, te Zajednice opština. Zadaci Koordinacionog tijela biće da koordinira aktivnostima na praćenju realizacije Posebnog programa ulaganja i analizira njegove efekte, zatim da izvještava o realizaciji programa i sprovedenim aktivnostima, te da predlaže Vladi konkretne mjere – navodi se na sajtu Vlade.