Uprkos dosadašnjem otporu izazovima koje nosi rat u Ukrajini, ekonomije zemalja srednje, istočne i jugoistočne Evrope sve su više pod pritiskom, dok su izgledi za ekonomski rast u jugoistočnoj Evropi nešto bolji, navodi jesenja prognoza Bečkog instituta za međunarodne ekonomske studije (WiiW).
“Recesija u Njemačkoj, pogoršanje međunarodnog okruženja, kontinuirano visoka inflacija, stroža monetarna politika i nedovoljne mjere fiskalne politike opterećuju ekonomski rast”, rekao je ekonomist WiiW-a i glavni autor prognoze Branimir Jovanović.
Za sve 23 zemlje te šire evropske regije ekonomski rast u 2023. bit će 0,6 posto, dakle sličan rastu u zemljama eurozone od 0,5 posto.
Prema toj prognozi, gospodarski rast u šest zemalja zapadnog Balkana biće nešto bolji 2023. godine i prosječno će iznositi 2,1 posto. Na Zapadnom Balkanu predviđa se rast Crne Gore od 4,5 posto za 2023. godinu dok se 2024. predviđa rast od 2,9 a za 2025. se predviđa rast od 3 odsto. Bečki institut predviđa rast Albanije od 3,5 posto, a Bosne i Hercegovine od 1,7 posto.
Nešto veći rast regionalnog prosjeka očekuje se u Hrvatskoj i Rumuniji, članicama Evropske unije – po 2,5 posto.
Te dvije članice EU-a, smatraju analitičari, svoj rast dijelom mogu zahvaliti novcu iz fonda Next Generation EU koji bi trebao sanirati posljedice pandemije korona virusa.
Procjenjuje se da zemlje jugoistočne Evrope mogu donijeti pozitivnu dinamiku i austrijskoj ekonomiji.
“Uprkos teškoj situaciji, bliske ekonomske veze Austrije s tim zemljama podržavaju njen ekonomski rast i ublažavaju trenutnu ekonomsku slabost”, rekao je Jovanović.
U Turskoj će prognozirani rast biti 3,2 posto.
U zemljama srednje i istočne Evrope EU, Poljskoj, Češkoj i Mađarskoj, ekonomije su nakon slabog prvog tromjesečja sredinom godine skliznula u negativan privredni rast.
S obzirom na moguću recesiju u cijeloj eurozoni, ta bi se negativna dinamika mogla ubrzati, posebno u zemljama Višegradske grupe koje su snažno isprepletene s oslabljenom njemačkom industrijom, kazao je Jovanović.
Prema prognozi WiiW-a, Ukrajina takođe ove godine može očekivati ekonomski rast od 3,2 posto, a Rusija od 2,3 posto zahvaljujući industriji oružja.
Iako je inflacija u svim zemljama tog dijela Evrope već premašila svoj vrhunac, još će neko vrijeme ostati visoka. Glavni pokretač inflacije je rast cijena hrane, što dovodi do sve većih socijalnih problema.
Navodi se i da su dobiti kompanija u regiji na istorijski visokom nivou, ali da po prvi put rastu i njihove zarade. Ako kompanije na to odgovore novim poskupljenjima, to će samo produljiti inflaciju, navodi se u izvještaju.
