Najjeftinije kilovate u Evropi plaćaju domaćinstva u Ukrajini svega 4,4 centa po kilovatsatu (kWh), dok je struja za građane najskuplja u Njemačkoj čak 30,88 centi za kWh, pokazuju zvanični podaci EUROSTAT-a za 2019. godinu objavljeni krajem prošle sedmice.
Prema istim podacima Evropskog statističkog zavoda, cijena kilovatsata električne energije u Crnoj Gori za domaćinstva iznosi 10,3 centi i upola je niža od evropskog prosjeka EU (28), koji iznosi 21,54 centi po kWh.
Što se tiče zemalja bivše SFRJ i regiona, najveću cijenu struje plaćaju domaćinstva u Sloveniji 16,34 centi po kilovat-času, dok je električna energija, što se tiče našeg regiona, najjeftinija na Kosovu svega šest centi po kilovatsatu.
Cijena kilovatsata u Srbiji za domaćinstva iznosi jeftinih sedam centi, dok je u Hrvatskoj 13,2 centa po KWh.
REGION
Dobri poznavaoci prilika na energetskom tržištu Evrope, jeftinu struju na Kosovu i Srbiji tumače vođenjem socijalne politike preko cijena kilovata, iako je struja odavno berzanska roba.
Kosovo se strujom snabdijeva iz nimalo jeftinih izvora struje termoelektrana, pa će najavljene velike investicije u energetskom sektoru Kosova staviti tačku na eru jeftine energije u toj državi.
Ne bez značaja je da kosovska elektroprivreda godinama nazad muku muči sa naplatom struje i naplatom velikih potraživanja.
Bosna i Hercegovina je najveći izvoznik struje u regionu i realizuje velike planove o gradnji novih termo-izvora.
Cijena struje za domaćinstva u toj susjednoj državi iznosi 8,73 centi za kilovatsat i nešto je veća nego u Albaniji, odnosno Makedoniji gdje je cijena električne energije po kWh 8,4 odnosno 7,83 centa.
NAJJEFTINIJA STRUJA
Zahvaljujući, prije svega, nuklearnoj elektrani “Kozloduj”, bugarska domaćinstva plaćaju najjeftiniju struju u zemljama EU svega 9,99 centi po kilovatsatu.
To je niža cijena struje nego u Crnoj Gori, ali i jeftinije nego u Hrvatskoj i Sloveniji. Interesantno, nuklearna elektrana “Krško” čiju proizvodnju od 5.500 GWh jeftine struje na ravne časti dijele Hrvatska i Slovenija, a koja po pravilu proizvodi jeftinu struju, nije puno uticala da te dvije zemlje bivše SFRJ imaju povoljniju cijenu struje.
Tako, Slovenija ima iznenađujuće skuplju struju nego skupi Island, čija domaćinstva plaćaju struju za tamošnje prilike jeftinih 14 centi po kilovatsatu.
NAJSKUPLJA STRUJA
Ubjedljivo najskuplju struju u Evropi plaćaju domaćinstva u Njemačkoj i Danskoj, čak 30,88 centi, odnosno 29,84 centi po kilovatsatu. To su ujedno i najviše poznate cijene struje u svijetu.
Njemci i Danci plaćaju ovako skupu struju zbog prelaska na „zelenu energiju” odnosno zbog sve većeg učešća proizvodnje vjetroelektrana, malih bioelektrana i solarnih elektrana u ukupnom konzumu.
Zbog politike “zelene energije” cijena električne energije u Njemačkoj i Danskoj je u novom milenijumu praktično udvostručena, pa su pragmatični Njemci riješili da smanje ulaganje u obnovljive, odnosno alternativne izvore energije.
Zbog ogromnih cijena, pa samim tim i računa, u Njemačkoj se godišnje zbog neredovnog plaćanja, prosječno isključi oko 250.000 domaćinstava sa mreže, a dio potrošača se, kako navodi tamošnja štampa, žali kako ih energetske kompanije automatski obračunavaju na najvišu tarifu.
STRUJA I KORONA
Tokom trajanja koronavirusne krize, cijene struje slično kao i cijene nafte, zabilježile su krajem marta i početkom aprila oštar pad, da bi se nakon toga počele oporavljati.
U jednom trenutku, zbog obustave ekonomije cijene su bile na istorijskim minimumima, a kod evropskih energetskih kompanija zavladao je strah da potrošači neće moći platiti svoje račune. No, utisak je da se polako stvari vraćati u normalu, iako postoji strah da neće biti investicija kao ranije.
Što se tiče Crne Gore, krajem ove i i narednih godina očekuju se velike investicije u sektoru energetike. Planira se realizacija solarne elektrane Briska gora, vjetroparka “Gvozd”, ali i velike vršne hidroelektrane “Komarnica”. Uz realizaciju ovih projekata i već razrađeni energetski kabl do Italije, Crna Gora planira da bude čvorište struje za ovaj dio Evrope.
Luksemburg najbolje prošao
Osim Njemaca i Danaca, cijenu struje iznad evropskog prosjeka plaćaju domaćinstva Irske 24,23 centi po KWh, Španije 24,03 centa, Italije 23 centa i Kipra 22 centa. Portugal je sa 21,50 centi po kilovatsatu na nivou evropskog prosjeka, a Velika Britanija sa 21,22 c/kWh tek malo ispod evropskog prosjeka.
Jeftiniju struju u Evropi, po kilovatsatu, plaćaju domaćinstva Mađarske 11,2 centi, Litvanije 12,55 centi, Estonije 13,57 centi, Rumunije 13,58 centi, Grčke 15,95, Letonije 16,29 centi, Češke 17,48 centi i Francuske 17,78 centi. Zanimljivo je da iako važe za skupe države cijene struje u Švedskoj i Norveškoj su ispod evropskog prosjeka i iznose 20,58 centi odnosno 18,67 centi po kWh. Za svaku pohvalu je najbogatija evropska zemlja Luksemburg čija domaćinstva za tamnošnje prilike plaćaju kilovatsat jeftinih 17,98 centi.
