Uprkos tome što Evropska unija (EU) nije direktnije odgovorila na prve zahtjeve crnogorske vlade da pomogne oko otplate kredita kod kineske banke, izvjesno je da će EU pomoći na neki način, piše u analizi londonskog instituta “Ekonomist intelicens junit (EIU) o Crnoj Gori. Taj institut je analitičko krilo londonskog lista “Ekonomist” i redovno analizira dešavanja u Crnoj Gori i regionu.
Kako se navodi u analizi, kredit Crne Gore koji je uzet kod kineske banke za izgradnju dionice autoputa ka sjeveru zemlje izazvao je značajne političke i ekonomske posljedice.
– Sve veća pažnja posvećena je kineskom kreditiranju vlada na Zapadnom Balkanu zbog geopolitičkih i ekonomskih implikacija, zbog čega se može govoriti o ozbiljnim posljedicama i svojevrsnoj zamci. Kredite daje kineska Uvozno-izvozna banka, sa rokom dospijeća 15 do 20 godina, po kamatama od dva do tri odsto, uz fokus na infrastrukturu.
Pri sadašnjem stanju, ugovoreni iznos je tri odsto BDP -a u Bosni i Hercegovini, sedam odstou Srbiji, osam odstou Sjevernoj Makedoniji, a 21 odsto u Crnoj Gori. Godišnje prosječne otp late su ispod jedan odsto BDP -a za sve osim za Crnu Goru (1,8 odsto) piše u analizi EIU.
Sve ovo, kako smatraju autori analize, moglo bi napraviti prostor za veću ulogu p lasiranja sredstava EU za finansiranje infrastrukturnih projekata, zahvaljujući aktuelnim dešavanjima na Zapadnom Balkanu.
– Već je stvoren investicioni plan koji bi mogao da obezbijedi grantove od sedam odsto do 18 odsto ukupnog BDP-au zemljama regiona za period od 2021. do 2027. godine. Kinesko kreditiranje vlada i društvenih preduzeća na Zapadnom Balkanu veliko je u odnosu na veličinu ekonomija u većini zemalja. Sredstva osigurana putem ovih zajmova isplaćuju se tokom nekoliko godina, pa se ugovoreni iznos još ne pojavljujeu potpunosti u zvaničnoj statistici duga, jer uključuje samo dio sredstava koji je isplaćen navedeno je u analizi EIU.
Autori analize su zaključili da EU mora odlučnije da se uključi da bi na duži rok uspjela da ostvari zacrtane ciljeve, imajući u vidu uticaj trećih strana, posebno Kine.
Izvor: Dan
