Svi čekaju da se Grčka i evropski lideri dogovore o spasonosnom rješenju. Izgleda da svako jutro donosi nove sitne promjene ili nazadovanje u grčkoj borbi protiv evropskih kreditora. U međuvremenu, “Biznis insajder” napravio je vodič dešavanja u problematičnoj grčkoj ekonomiji. Sve od demografije do korupcije i maslina.
1. Grčku su kroz istoriju često potresale dužničke krize, a prva se desila u IV veku p.n.e.
Tada je 13 grčkih gradova-državica uzelo pozajmicu od Hrama u Delosu. Većina njih, međutim, “nikada nije otplatila dug i hram je izgubio 80 odsto pozajmljenog kapitala”. Zanimljivo je da su u to vrijeme živjeli Platon, Aristotel i Aleksandar Veliki.
2. Moderna Grčka je pretrpjela ukupno pet dužničkih kriza
– 1826: za vrijeme Grčkog rata za nezavisnost od Osmanskog carstva
– 1843: sredstva iz kredita iz 1832. potrošila je na vojsku i “održavanje na vlasti bavarskog princa Otoa”. Država je obustavila otplatu kredita 1843.
– 1860: posle bankrota, Grčka je izbačena sa međunarodnih finansijskih tržišta sve do 1878.
– 1894: kada su se tržišta ponovo otvorila, kreditori su Grčkoj davali pozajmice u pozamašnom i neodrživom obimu, a vlada je obustavila otplatu 1893.
– 1932: za vrijeme Velike depresije
3. Devedeset godina, gotovo polovinu vremena od sticanja nezavisnosti, Grčka je bila u finansijskoj krizi
Grčka je stekla nezavisnost od Osmanskog carstva 1830, nakon što su Velika Britanija, Francuska i Rusija intervenisale u Grčkom ratu za nezavisnost.
4. Korupcija je koštala Grčku 8 do 10 odsto BDP-a godišnje
U studiji Instituta “Brukings” procjenjuje se da je korupcija koštala Grčku oko osam odsto BDP-a godišnje, neki čak procjenjuju da taj procenat iznosi deset. Pri tom veliki dio otpada na obične građane, u svakodnevnim aktivnostima.
“Kada bi Grčka bar donekle imala kontrolu nad korupcijom, budžetski deficit u posljednjih pet godina bio bi u prosjeku manji od četiri odsto BDP”, navodi se u istraživanju iz 2010.
5. Privatni preduzetnici u Grčkoj “izdvajaju više od 100 odsto prijavljenog prihoda za servisiranje potrošačkih kredita”
Budući da je tako nešto nemoguće, tvrde analitičari, može se zaključiti da ne prijavljuju prihode u punom iznosu. Godine 2009. privatnici su izbjegli obaveze plaćanja poreza u ukupnom iznosu od 28 milijardi funti (39 milijardi eura).
6. 49,7 odsto mladih i radno sposobnih Grka je nezaposleno
Prošle godine, nezaposlenost mladih iznosila je 56,4 odsto, a ukupna stopa nezaposlenosti od marta 2015. iznosi 25,6 odsto. Rekordni procenat nezaposlenih zabillježen je 2013. godine (28 odsto). Čak 63,5 odsto Grka od 18-34 godine starosti i više od polovine onih od 25 do 34 godine stanuje kod roditelja, pri čemu je ta tendencija u porastu.
7. Svega 23,9 odsto grčkog stanovništva mlađe je od 24 godine. Poređenja radi, taj udio u Saudijskoj Arabiji iznosi 47 odsto
Grčka populacija stari: svega 9,8 odsto Grčka ima 15-24 godine, dok 32,9 odsto ima više od 55 godina. Žene u prosjeku rađaju 1,3 dete.
8. Grčka je gotovo pet puta veća od Masačusetsa, ali je BDP Masačusetsa dvostruko veći od grčkog
Grčki BDP iznosi 242,2 milijarde dolara, dok je BDP Masačusetsa 420,75 milijardi dolara. Masačusets ima površinu od 27.336 kvadratnih kilometara, a Gčka 131.957 kvadratnih kilometara.
9. Grčka ekonomska kriza je gora nego na vrhuncu američke Velike depresije
Grafikon agencije “RBS Economics” pokazuje krivulju BDP neposredno prije nego što se situacija pogoršala u SAD tokom krize dvadesetih godina prošlog vijeka i u Grčkoj prije nekoliko godina.
10. Godišnja proizvodnja maslinovog ulja odgovara težini 1.575 plavih kitova
Grčka, treći po veličini proizvođač maslinovog ulja posle Španije i Italije, proizvodi 300.000 tona godišnje. Devedeset odsto te količine izvozi se u EU.
Zanimljivost: Neka od maslinovih stabala zasađenih u Grčkoj u 13. vijeku i dan-danas rađaju.
Izvor: Blic
