Rast plata u javnom sektoru, koji će zaključno sa aprilom ove godine premašiti 51 odsto, zabrinuo je domaće privrednike, stručnjake iz Međunarodnog monetarnog fonda i analitičare, jer nije pokriven realnim rastom ekonomije i sljedstveno tome javnih prihoda. Čak je premašio i zbirno efekte primjene programa Evropa sad i inflacije. Naime, rast plata shodno programu Evropa sad trebalo je da iznosi 17,7 odsto. Inflacija u 2022. godini u Crnoj Gori nije premašila 15 procenata, koliko iznosi i u Evropskoj uniji, odakle smo je uglavnom i uvezli. Kad se to zbroji, iznosi 32,7 odsto.
Plate u privatnom sektoru u prosjeku su povećane 39 odsto na prosječno 734 eura i privrednici upozoravaju da to predstavlja veliki problem, pogotovu zbog narušene likvidnosti izazvane posljedicama epidemije kovida-19 i energetske krize i rata u Ukrajini. Uglavnom, većina firmi podigla je kredite za likvidnost obrtnih sredstava, što pokazuje da jedva preživljavaju. Osim državnih energetskih firmi, čiji menadžment nije zabrinut zbog minusa u koje su upali prošle godine (sa izuzetkom CGES-a i COTEE) i nastavlja sa partijskom agendom zapošljavanja.
Zapošljavanje
Ekonomski analitičar Mirza Mulešković upozorio je da je problematično to što se povećanja zarada vrše u javnom sektoru iako nije došlo do reforme, već nasuprot tome broj zaposlenih u javnom sektoru se samo povećava.
Ovo ima negativne efekte na privredu, jer upravo privreda, koja je u veoma teškoj situaciji treba da finansira sve ove odluke Vlade – kazao je Mulešković.
On dodaje da ovakva politika zarada ne stimuliše razvoj privatnog sektora već stimuliše mlade i ostale da svoje mjesto traže u džavnoj upravi, što nije dobro za dugoročni razvoj Crne Gore.
Umjesto da promovišemo otvaranje novih radnih mjesta u realnom sektoru, da povećavamo ekonomske aktivnosti zemlje, ovakvim mjerama se upravo stimuliše ono drugo, zapošljavanje u javnom sektoru. A sa druge strane, privreda koja je u velikim problemima, gdje imamo skoro 20 hiljada blokiranih preduzeća čija su dugovanja premašila milijardu eura, treba da finansira sve to – rekao je Mulešković.
On smatra da je neophodna reforma javne uprave, jer je to problem koji decenijama guši crnogorsku privredu i usporava ekonomski rast.
Procenti
Plate su u 2022. godini u prosjeku povećane ukupno za 190 eura, odnosno za 35,38 odsto. Lista djelatnosti pokazuje da su najveća povećanja u procentima bila kod najmanjih zarada, a u apsolutnim iznosima kod najvećih. Izuzetak su zaposleni u trgovini, ugostiteljstvu, što je dominanstvo privatni sektor, a gdje su bile najniže zarade. U trgovini povećanje je bilo u prosjeku 225 eura, odnosno 56,53 odsto; u ugostiteljstvu 247, odnosno 60,69 odsto. U poljoprivredi, u kojoj je najveća kompanija većinski državne Plantaže, povećanje je bilo prosječno 242 eura, odnosno 52,84 odsto.
Izvor: Pobjeda
